Bài giảng Đạo đức Lớp 5 - Bài: Bảo vệ cái đúng cái tốt - Năm học 2022-2023 - Trần Thị Ngọc - Trường Tiểu học Lê Văn Tám

	Em hãy đọc tình huống sau: 
	 “Nam trực cờ đỏ thấy bạn Hà (cùng lớp) vứt rác ra sân trường. Nam đã ghi bạn Hà vi phạm vào sổ trực nên lớp bị trừ điểm thi đua. Vậy là Nam đã bị các bạn trong lớp phê bình”. 
	Em sẽ làm gì trong tình huống này? 
 Tại sao chúng ta phải bảo vệ cái đúng, cái tốt? 
Dế Mèn bênh vực kẻ yếu 
Quan sát tranh và cho biết trong tranh có những gì? 
Tô Hoài 
Đạo đức 
 Bảo vệ cái đúng cái tốt 
	 	 Một hôm, qua một vùng cỏ xước xanh dài, tôi chợt nghe tiếng khóc tỉ tê. Đi vài bước nữa, tôi gặp chị Nhà Trò ngồi gục đầu bên tảng đá cuội. 
	Chị Nhà Trò đã bé nhỏ lại gầy yếu quá, người bự những phấn, như mới lột. Chị mặc áo thâm dài, đôi chỗ chấm điểm vàng, hai cánh mỏng như cánh bướm non, lại ngắn chùn chùn. Hình như cánh yếu quá, chưa quen mở, mà cho dù có khỏe cũng chẳng bay được xa. Tôi đến gần, chị Nhà Trò vẫn khóc. Nức nở mãi, chị mới kể: 
	- Năm trước, khi gặp trời làm đói kém, mẹ em phải vay lương ăn của bọn nhện. Sau đấy, không may mẹ em mất đi, còn lại thui thủi có mình em. Mà em ốm yếu, kiếm bữa cũng chẳng đủ. Bao năm nghèo túng vẫn hoàn nghèo túng. Mấy bận bọn nhện đã đánh em. Hôm nay bọn chúng chăng tơ ngang đường đe bắt em, vặt chân, vặt cánh ăn thịt em. 
	Tôi xòe cả hai càng ra, bảo Nhà Trò: 
	- Em đừng sợ. Hãy trở về cùng với tôi đây. Đứa độc ác không thể cậy khỏe ăn hiếp kẻ yếu. 
	Rồi tôi dắt Nhà Trò đi. Được một quãng thì tới chỗ mai phục của bọn nhện . 
Dế Mèn bênh vực kẻ yếu 
Bọn nhện chăng từ bên nọ sang bên kia đường biết bao tơ nhện. Lại thêm sừng sững giữa lối đi một anh nhện gộc. Nhìn vào các khe đá chung quanh, tôi thấy lủng củng những nhện là nhện. Chúng đứng im như đá mà coi vẻ hung dữ. 
Tôi cất tiếng hỏi lớn: 
- Ai đứng chóp bu bọn n ày? Ra đây ta nói chuyện. 
Từ trong hốc đá, một mụ nhện cái cong chân nhảy ra, hai bên có hai nhện vách nhảy kèm. Dáng đây là vị chúa trùm nhà nhện. Nom cũng đanh đá, nặc nô lắm. Tôi quay phắt lưng, phóng càng đạp phanh phách ra oai. Mụ nhện co rúm lại rồi cứ rập đầu xuống đất như cái chày giã gạo. Tôi thét : 
- Các người có của ăn của để, béo múp béo míp mà cứ đòi mãi một tí tẹo nợ đã mấy đời rồi. Lại còn kéo bè kéo cánh đánh đập một cô gái yếu ớt thế này. Thật đáng xấu hổ! Có phá hết các vòng vây đi không? 
Bọn nhện sợ hãi, cùng dạ ran. Cả bọn cuống cuồng chạy dọc chạy ngang, phá hết các dây tơ chăng lối. Con đường về tổ Nhà Trò quang hẳn. 
	 	 _Tô Hoài_ 
	 + Dế Mèn gặp Chị Nhà Trò trong hoàn cảnh nào? 
	 + Dế Mèn đã làm gì để giúp chị Nhà Trò? 
	 + Việc làm của Dế Mèn thể hiện điều gì? 
	 + Chúng ta cần có thái độ như thế nào trước việc làm tốt của Dế Mèn? 
	 Dế Mèn đi qua một vùng cỏ xước thì nghe tiếng khóc tỉ tê, lại gần thì thấy chị Nhà Trò gục đầu khóc bên tảng đá cuội 
	 Dế Mèn chủ động hỏi, bênh vực chị Nhà Trò. 
	 Dế Mèn có tấm lòng nghĩa hiệp, ghét bỏ áp bức, bất công, biết bảo vệ cái đúng, cái tốt. 
	Dế Mèn đã biết bảo vệ chị Nhà Trò trước sự bắt nạt của nhà Nhện. Đó là một việc làm tốt đáng để chúng ta học tập. Qua câu chuyện trên, chúng ta thấy cái đúng, cái tốt là những việc làm, những hành vi đúng pháp luật và chuẩn mực đạo đức, phù hợp trong cuộc sống,chúng ta cần phải bảo vệ. 
GHI NHỚ 
	Trong cuộc sống có nhiều cách làm thể hiện việc bảo vệ cái đúng, cái tốt. Những thái độ, hành vi, việc làm, ý kiến ủng hộ, đồng tình, bênh vực, đề cao cái đúng, cái tốt, chỉ trích, phê phán, đe dọa, kì thị việc làm xấu, chính là bảo vệ cái đúng, cái tốt. 
a . Lan bênh vực Mai khi Mai bị các bạn nói xấu việc thường xuyên nhặt cỏ, chăm sóc vườn hoa của trường. 
b. Mọi người ủng hộ quần áo bảo hộ cho các bác sĩ trong chiến dịch phòng chống dịch bệnh Covid-19. 
c. Mặc dù có bạn bảo Nam không cần trả lại tiền nhặt được, nhưng Nam vẫn cương quyết trả lại người đánh mất. 
d. Vận động mọi người tham gia ủng hộ đồng bào miền Trung gặp lũ lụt. 
e. Bạn Cường không đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên xe gắn máy. Huy nhắc nhở Cường thì bố Cường trợn mắt nói: “ Đi có vài phút, làm sao phải đội!”. Huy đang không biết nói sao, vừa đúng lúc bác tổ trưởng dân phố đi qua. Bác phê bình bố của Cường về ý thức chấp hành Luật lệ khi tham gia giao thông. Bác khen Huy biết mạnh dạn bảo vệ cái đúng . 
X 
X 
X 
X 
X 
 	Bài tập 1: Trong các việc làm dưới đây, việc làm nào thể hiện hành động bảo vệ cái đúng, cái tốt. Giải thích vì sao? 
	* Theo em, vì sao cần phải bảo vệ cái đúng, cái tốt ? 
	+ Để cái đúng, cái tốt không bị cái sai, cái xấu lấn át. 
	+ Để cái đúng, cái tốt được phát huy, được nhân rộng. 
	+ Để cuộc sống thêm an toàn, lành mạnh và tốt đẹp . 
	* Em đã làm gì để bảo vệ cái đúng cái tốt ? 
 Bài tập 2: Quan sát các bức tranh sau và trả lời các câu hỏi: 
 1. Nêu nội dung từng bức tranh? 
 2. Việc làm nào đúng? Việc làm nào sai? Vì sao? 
 - Cùng nhau dọn vệ sinh 
 - > Việc làm đúng, biết giữ gìn vệ sinh môi trường 
1 
2 
- Các y, bác sĩ thể hiện tinh thần đoàn kết cùng nhau chống dịch bệnh 
 - > Việc làm đúng, thể hiện tinh thần yêu nước, biết hi sinh vì người khác 
 - Anh thanh niên bỏ rác ra đường 
 - > Việc làm sai vì gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến cảnh quan cũng như sức khỏe con người 
3 
4 
 - Hai bạn nhỏ đánh nhau 
 - > Việc làm sai, vì không nên dùng vũ lực, cần biết bình tĩnh giải quyết mọi vấn đề xảy ra 
5 
 - Bạn nhỏ dẫn bà cụ qua đường 
 - > Việc làm đúng, bạn nhỏ biết giúp đỡ người già 
 * Tầm quan trọng của việc bảo vệ cái đúng, cái tốt. 
Bài tập 3: Đọc mẩu chuyện sau: 
 	 Trên con đường giờ tan tầm, xe cộ như mắc cửi. Ai cũng hối hả, chen lấn nhau từng khoảng trống nhỏ nhoi để thoát khỏi đám đông ùn tắc. Mấy cô cậu học trò nhỏ tranh thủ lót dạ rồi thản nhiên quăng xuống đường đủ loại rác rến từ mẩu giấy gói, bao nilông đựng thức ăn đến vỏ chai, hộp sữa... 
	 Chứng kiến cảnh ấy, nhiều người lắc đầu ngán ngẩm nhưng cũng không ít kẻ coi như chuyện bình thường. 
	 Tôi từng nhiều lần chứng kiến nhiều người lên tiếng nhắc nhở các cháu đừng vứt rác ra đường. Phụ huynh có người thấy quê nên tăng tốc chạy mất, nhưng cũng có người sừng sộ cãi chày cãi cối. Chỉ có các bé thể hiện rõ sự hối lỗi bằng lời lí nhí vâng, dạ hoặc thầm thì với người lớn: "Mai mốt ba/mẹ nhớ kiếm thùng rác cho con bỏ vô nhé!". 
Trả lời các câu hỏi: 
+ Trên đường đã xảy ra sự việc gì? 
+ Các bạn nhỏ làm gì? Bố mẹ các bạn nhỏ tỏ thái độ thế nào? 
+ Nếu em là các bạn trong mẫu chuyện, em sẽ làm gì? 
+ Theo em việc làm nào đúng? Việc làm nào chưa đúng? 
 Bài tập 4: Chọn cách ứng xử đúng cho các tình huống sau 
Tình huống. 
1. Trong giờ kiểm tra, bạn nhìn bài em. 
2. Bạn em nhỏ yếu hay bị các bạn trong lớp bắt nạt.. 
3. Bạn của em vi phạm nội quy trường lớp . 
4. Bạn ủng hộ một số tiền dành dụm cho đồng bào bị thiên tai và được nhận thư khen. 
Ứng xử 
a) Góp ý để bạn nhận ra khuyết điểm và sữa chữa. 
b) Nhắc bạn không nên nhìn bài mà phải tự suy nghĩ làm bài. 
c) Chúc mừng bạn. 
d) Bênh vực bạn 
Bài tập 5 : Theo em hành vi nào sau đây thể hiện việc làm bảo vệ cái đúng: 
	 A. Chấp hành tốt nội quy trường lớp. 
	 B. Chỉ làm những việc mình thích. 
	 C. Phê phán những việc làm sai trái. 
	 D. Gió chiều nào che chiều ấy, cố gắng không làm mất lòng ai. 
	 E. Tránh tham gia những việc không liên quan đến mình. 
 Kể những việc làm bảo vệ cái đúng, cái tốt mà em đã chứng kiến hoặc do chính em làm?