Bài học STEM Lớp 5 - Bài 4: Mạch điện đơn giản

 KẾ HOẠCH BÀI DẠY - BÀI HỌC STEM 5
 BÀI 4: MẠCH ĐIỆN ĐƠN GIẢN 
 Thời gian thực hiện: 02 tiết
Gợi ý thời điểm thực hiện:
 Khi dạy nội dung bài Mạch điện đơn giản (môn Khoa học) 
 – Tuần 9: Bài 9. Mạch điện đơn giản. Vật dẫn điện, vật cách điện – Sách KNTT
 – Tuần 9: Bài 7. Mạch điện đơn giản – Sách CTST
 – Tuần 9: Bài 7. Năng lượng điện – Sách CD
Mô tả bài học: 
 Thực hiện một số thí nghiệm biến đổi về chất hoặc thí nghiệm ngâm vỏ trứng 
 trong giấm và sử dụng i–ốt để nhận biết tinh bột; vận dụng kiến thức về sự biến 
 đổi chất để viết, giải mã bức thư viết bằng mực tàng hình.
 Nội dung chủ đạo và tích hợp trong bài học:
 Môn học Yêu cầu cần đạt
 Môn học chủ Môn chủ – Giải thích được lí do sử dụng vật dẫn điện, vật 
 đạo đạo: Khoa cách điện trong một số đồ vật, tình huống thường 
 học gặp.
 – Đề xuất được cách làm thí nghiệm để xác định 
 vật dẫn điện, vật cách điện.
 Môn học tích Môn tích – Nhận thức được muốn tạo ra sản phẩm công 
 hợp hợp: Công nghệ cần phải thiết kế; thiết kế là một quá trình 
 nghệ sáng tạo.
 – Vẽ phác thảo, nêu được ý tưởng thiết kế một sản 
 phẩm công nghệ đơn giản.
I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT
– Mô tả được cấu tạo và hoạt động của mạch điện thắp sáng gồm: nguồn điện, công 
tắc, bóng đèn.
– Giải thích được lí do sử dụng vật dẫn điện, vật cách điện trong một số đồ vật, 
tình huống thường gặp.
– Đề xuất được cách làm thí nghiệm để xác định vật dẫn điện, vật cách điện.
 1 – Đề xuất được ý tưởng làm đèn trung thu.
– Lựa chọn đươc vật liệu và tiến hành làm được đèn trung thu bằng những dụng cụ 
đơn giản.
Cơ hội hình thành và phát triển các phẩm chất, năng lực chung:
– Tự chủ và tự học: Tích cực, chủ động hoàn thành các nhiệm vụ được giao.
– Giao tiếp và hợp tác: Tham gia nhiệm vụ nhóm, trình bày kết quả làm việc nhóm.
II. ĐỒ DÙNG HỌC TẬP
 1. Chuẩn bị của GV
 – Các phiếu học tập
 – Phiếu đánh giá theo nhóm
 2. Chuẩn bị của HS (dành cho 1 nhóm)
 STT Thiết bị/ Học liệu Số lượng Hình ảnh minh hoạ
 1 Bộ lắp mạch điện đơn 1 hộp/nhóm
 giản
 2 Kéo 1 cái/nhóm
 3 Dây dẫn điện 4 đoạn/nhóm
 4 Giấy nhôm 1 cuộn/nhóm
 5 Pin nút 3V CR2032 1 viên/nhóm
 6
 2 Pin AA 1,5V và hộp 1 bộ / nhóm
 pin
 2 7 Đèn led và đèn 1 cái/nhóm
 vonfram
 8 Băng keo điện 2 cm 1 cuộn/nhóm
 9 Ống hút (dài 20 cm) 5 cái/nhóm
 10 Kẹp giấy tam giác 3 cái/nhóm
 11 Băng keo trang trí 1 cuộn/nhóm
 12 Bút màu 1 hộp/1 nhóm
 13 Giấy màu 10 tờ/nhóm
 14 Giấy bóng kính 4 tờ/ nhóm
 15 Đất nặn khô 1 gói/nhóm
 III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
1. * Khởi động:
2. – GV hỏi: Đố các con biết, sắp tới sẽ đến – HS trả lời: Tết trung thu
 dịp lễ gì mà chúng mình rất mong đợi nhỉ?
 3 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
3.– GV dẫn dắt: Khi nhắc tới tết trung thu, – HS hát múa theo nhạc.
 chúng ta nhớ đến ngay bài hát: Rước đèn 
 trung thu. Vậy trước khi vào bài học hôm 
 nay, chúng ta cùng nhau hát bài: Rước đèn 
 trung thu nhé. 
 – GV đặt vấn đề: Trong bài hát vừa rồi, – HS trả lời.
 chúng ta đã nhắc đến Tết Trung thu. Đây là 
 một lễ hội truyền thống quan trọng và đầy 
 màu sắc của người dân Việt Nam. Tết 
 Trung thu là dịp để các thế hệ gia đình sum 
 họp, chia sẻ niềm vui cùng nhau. Vào ngày 
 rằm tháng Tám âm lịch hằng năm, người 
 Việt tổ chức rất nhiều các hoạt động. Ai có 
 thể kể cho cô và các bạn biết, dịp trung thu 
 có các con tham gia các hoạt động gì?
 (Trong ngày Tết trung thu, con được tham 
 gia các hoạt động:
 + Rước đèn 
 + Múa lân
 + bày cỗ
 + Làm đồ chơi trung thu
 + Ngắm trăng
 + Chơi trò chơi dân gian
 + Hát trống quân
 + )
 – Trong các hoạt động đó, con thích nhất – HS trả lời lần lượt theo ý thích.
 hoạt động nào?
 – Vì sao con lại thích rước đèn? – HS trả lời.
 4 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
– GV dẫn dắt: Đêm trung thu, các bạn thiếu – HS lắng nghe.
nhi mang theo những chiếc đèn sáng lấp 
lánh rong ruổi khắp ngõ xóm, phố phường 
cùng tiếng hát ngân nga khiến cho đêm 
trung thêm rộn rã. Rước đèn mang lại niềm 
vui cho thiếu nhi và trở thành một hoạt động 
không thể thiếu trong đêm hội trông Trăng 
đấy. 
– GV đặt câu hỏi: – HS trả lời. 
+ Vậy các con có muốn tự mình làm một 
chiếc đèn trung thu không?
+ Theo các con, tiêu chí đầu tiên của một 
chiếc đèn trung thu là gì? 
+ Nếu để đèn cứ chiếu sáng mãi được không 
nhỉ?
+ Các bạn thiếu nhi hầu như ai cũng từng 
tham gia rước đèn. Vậy khi sử dụng, đèn 
trung thu cần đảm bảo yêu cầu gì? 
– GV chốt tiêu chí: – HS lắng nghe. 
1. Đèn có thể phát sáng và có thể bật/tắt dễ 
dàng.
2. Các bộ phận của đèn được gắn với nhau 
một cách chắc chắn, gọn gàng.
3. Đèn đảm bảo an toàn khi sử dụng
4. Đèn được trang trí hài hòa, đẹp mắt
– GV từ tiêu chí trên, cô mời các nhóm thảo – HS thảo luận nhóm và đưa ra tiêu 
luận và đưa ra tiêu chí của nhóm mình nhé! chí.
 5 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
– GV mời đại diện các nhóm lên trình bày – Đại diện các nhóm lên trình bày.
tiêu chí của nhóm. Mời các nhóm khác nhận 
xét góp ý bổ sung.
– GV cho các nhóm điều chỉnh tiêu chí nếu – Các nhóm điều chỉnh tiêu chí nếu 
cần. cần.
– GV chốt: Như vậy, các con đã đưa ra được 
 – HS nhắc lại.
các tiêu chí của một chiếc đèn trung thu. Cô 
mời 1 bạn nhắc lại.
– GV chuyển ý: Các con ạ, để thiết kế một 
đèn trung thu theo yêu cầu đã đề ra thì 
chúng ta cùng nhau đi khám phá chiếc đèn 
lồng. Cô mời các con cùng đến với hoạt 
động tiếp theo: KHÁM PHÁ CẤU TẠO 
CỦA ĐÈN TRUNG THU 
II – KHÁM PHÁ
Hoạt động 1. Khám phá cấu tạo của đèn trung thu
– GV đặt câu hỏi: Bạn nào kể giúp cô tên – HS trả lời.
các bộ phận chính của đèn trung thu.
(tay cầm, nguồn điện, dây điện, công tắc) 
– Cô mời các con quan sát lên màn hình. – HS quan sát.
Cô có một chiếc đèn trung thu.
Bạn nào lên bảng gắn tên các bộ phận giúp – HS lên gắn bảng. 
cô nào? (GV làm bảng phụ)
– GV chiếu slide chốt: Cấu tạo đèn trung – HS theo dõi.
thu.
 6 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
– GV đặt câu hỏi: Trong các bộ phận này, – HS trả lời.
bộ phận nào giúp đèn trung thu có thể chiếu 
sáng được?
– GV dẫn dắt: – HS lắng nghe.
+ Đúng rồi đấy các con ạ. Đèn trung thu 
lung linh trong đêm nhờ bộ phận thắp sáng 
bằng nến và bóng đèn. Tuy nhiên đèn trung 
thu thường được làm từ những vật liệu dễ 
cháy, bây giờ người ta không còn sử dụng 
nến mà thay vào đó chính là các mạch điện 
đơn giản để đảm bảo an toàn. 
+ Bộ phận thắp sáng sẽ được cấu tạo như 
thế nào? Chúng mình cùng chuyển sang 
hoạt động tiếp theo. 
Hoạt động 2. Tìm hiểu về mạch điện chiếu sáng đơn giản
a. Tìm hiểu về các thành phần của mạch 
điện thắp sáng đơn giản
– GV đặt câu hỏi: Theo các con thì mạch – HS trả lời.
điện thắp sáng cơ bản sẽ gồm những bộ 
phận nào?
(Mạch điện thắp sáng đơn giản bao gồm 4 
thành phần.
1. Nguồn điện
2. Công tắc
3. Đèn
4. Dây dẫn)
– GV: Cô đã chuẩn bị cho mỗi nhóm 1 bộ – HS lắng nghe. 
mạch điện thắp sáng đơn giản. Để khám phá 
hoạt động của mạch điện và chức năng của 
 7 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
mỗi bộ phận trong mạch điện, các con cùng 
thảo luận nhóm 6 để hoàn thành phiếu thảo 
luận số 1 cô đã phát cho các nhóm trưởng 
lúc đầu giờ. Mời 1 HS đọc nội dung phiếu 
thảo luận 1. 
– GV: Trong quá trình thảo luận có phần 
thực hành các con lưu ý: Trong bộ mạch – HS quan sát.
điện có kí hiệu dấu + / – Trên các viên pin 
cũng có kí hiệu dấu + – . Đầu có dấu cộng 
là cực dương, đầu có dấu trừ là cực âm. Khi 
lắp pin, các con cần lắp đúng vị trí quy ước: 
cực dương lắp vào vị trí dấu +, cực âm lắp 
vào dấu 
+ Ngoài ra, đèn cũng có kí hiệu cực âm/cực 
dương.
Các con chú ý khi thực hiện các thao tác. 
 8 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
– GV mời một bạn đọc cho cô các nhiệm 
vụ cần thảo luận.
– Các con hãy thực hiện theo phiếu học 
tập. Thời gian thảo luận là 7 phút. – HS đọc.
– GV: Thời gian thảo luận đã hết. Bây giờ 
cô mời các con quan sát mạch điện thắp – HS thực hiện. 
sáng đơn giản. Sau khi cùng nhau thực hành 
và thảo luận, chúng mình cùng nhau trả lời – HS trả lời.
các câu hỏi: 
+ Nhóm 1: 2 HS lên mang theo bộ lắp 
ghép 
Câu 1: Khi lắp mạch điện như hình thì 
đèn có sáng không?
Câu 2: Khi đóng công tắc xuống như 
hình minh họa thì đèn có sáng không? Vì 
sao?
 9 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
– Mời HS nhận xét câu trả lời của bạn.
– Những nhóm nào cũng ra kết quả như – HS nhận xét.
vậy? (hs giơ tay)
 – HS giơ tay.
– GV đưa một bộ mạch điện lắp sẵn: 
* Cô thấy các con đều đã lắp được mạch 
điện thắp sáng đúng yêu cầu. Bây giờ, cô có 
1 mạch điện sau, hiện giờ mạch điện đã 
đóng công tắc mà vẫn ko sáng. Các con hãy 
quan sát xem nguyên nhân từ đâu nhỉ? Bạn 
 – HS xung phong trả lời.
nào xung phong lên kiểm tra.
– GV lưu ý: Khi lắp mạch điện, để mạch 
điện thắp sáng, các con cần kết nối các bộ 
phận một cách chắc chắn với nhau. 
Mạch điện các con lắp khi thực hiện nhiệm 
vụ 1 chính là mạch điện hở. Còn mạch điện 
khi đèn sáng là mạch điện kín. 
 – HS lắng nghe.
– GV đặt câu hỏi: Vậy theo con thế nào là 
mạch điện hở? Thế nào là mạch điện kín?
+ MẠCH ĐIỆN HỞ: Không có dòng điện 
chạy trong mạch điện nên BÓNG ĐÈN 
KHÔNG SÁNG.
+ MẠCH ĐIỆN KÍN: Dòng điện từ nguồn 
điện chạy qua dây dẫn điện đến bóng đèn 
làm BÓNG ĐÈN SÁNG. – HS trả lời.
– GV: Vừa rồi chúng ta đã tìm hiểu về cấu 
tạo của mạch điện thắp sáng đơn giản có 4 
thành phần chính. Vậy các thành phần đó có 
chức năng gì? Mời 1 bạn lên trình bày ý 
kiến thảo luận của nhiệm vụ 3.
 10