Bài học STEM Lớp 5 - Bài 6: Thực hành trải nghiệm cùng bộ lắp ghép hình Tangram

 BÀI HỌC STEM LỚP 5 – KẾ HOẠCH BÀI DẠY
 BÀI 6: THỰC HÀNH TRẢI NGHIỆM CÙNG 
 BỘ LẮP GHÉP HÌNH TANGRAM
 (2 tiết)
Gợi ý thời điểm thực hiện:
Bài 28. Thực hành và trải nghiệm đo, vẽ, lắp ghép, tạo hình – Toán 5 – KNTT 
Bài 51. Thực hành và trải nghiệm – Toán 5 – CTST
Bài 78. Em vui học Toán – Toán 5 – CD
Mô tả bài học: 
 Vận dụng kiến thức về đặc điểm các hình đã học để thiết kế, chế tạo bộ lắp 
ghép hình Tangram và vận dụng bộ lắp ghép hình để lắp ghép sáng tạo; tham gia 
hoạt động thực hành trải nghiệm liên quan đến ôn tập, củng cố các kiến thức toán 
hoặc giải quyết các vấn đề thực tiễn.
 Nội dung chủ đạo và tích hợp trong bài học:
 Môn học Yêu cầu cần đạt
 Môn học Toán Giải quyết được một số vấn đề về đo, vẽ, lắp ghép gắn 
 chủ đạo với một số hình phẳng đã học, liên quan đến ứng dụng 
 của hình học trong thực tiễn.
 Môn học Công nghệ Thiết kế được một sản phẩm thủ công kĩ thuật đơn giản 
 tích hợp theo hướng dẫn.
I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT
Bài học này giúp các em:
 – Vận dụng kiến thức về đặc điểm các hình đã học để thiết kế, chế tạo bộ lắp 
 ghép hình Tangram. 
 – Vận dụng bộ lắp ghép hình để lắp ghép sáng tạo.
 – Tham gia hoạt động thực hành trải nghiệm liên quan đến ôn tập, củng cố các 
 kiến thức toán hoặc giải quyết các vấn đề thực tiễn.
 – Tự tin chia sẻ ý tưởng thiết kế và cách sử dụng “Bộ lắp ghép hình Tangram”.
 – Có cơ hội phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề 
 và sáng tạo qua hoạt động thảo luận nhóm, đề xuất ý tưởng và tạo sản phẩm 
 “Bộ lắp ghép hình Tangram”.
 1 – Có cơ hội phát triển phẩm chất trung thực, trách nhiệm khi tham gia hoạt động 
 nhóm tạo sản phẩm: “Bộ lắp ghép hình Tangram”.
II. ĐỒ DÙNG HỌC TẬP
 1. Chuẩn bị của GV
 – Các phiếu học tập (trong phụ lục).
 – Phiếu đánh giá theo nhóm (trong phụ lục).
 2. Chuẩn bị của HS (dành cho 1 nhóm)
 STT Thiết bị/Dụng cụ Số lượng Hình ảnh minh hoạ
 1 Nam châm lá 1 tờ
 2 Giấy A4 5 tờ
 3 Hộp màu 1 hộp
 4 Thước kẻ 1 chiếc
 5 Kéo 1 cái
 6 Bút chì 1 cái
 III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
 Khởi động tiết học, ổn định tổ chức
 Chơi trò chơi: GHÉP HÌNH – HS chia nhóm theo yêu cầu 
 – GV chia lớp thành các nhóm 4 – 6 HS. của GV và lắng nghe luật 
 – GV giới thiệu luật chơi: chơi.
 + Cho một bộ các hình tam giác, hình vuông, hình 
 bình hành. Trong 1 phút, hãy ghép chúng lại với 
 nhau thành hình bên cạnh.
 + Tổ chức chơi theo nhóm. Nhóm nào ghép đúng 
 và nhanh nhất thì chiến thắng.
 – GV cung cấp sẵn hình cho HS.
 – GV mời các nhóm chơi trò chơi. – HS chơi trò chơi.
 – GV bấm vào ô thời gian để bắt đầu đếm giờ.
 2 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
– GV bấm vào các số để thể hiện đám án đúng.
– GV khen thưởng đội thắng cuộc và chuyển vào – HS theo dõi.
bài học.
KHỞI ĐỘNG (Xác định vấn đề)
Hoạt động 1: Quan sát sản phẩm ghép hình ở trang 31 sách Bài học STEM 5
Mục tiêu: HS nhận diện được bộ lắp ghép hình Tangram.
Cách tiến hành: 
– GV giao phiếu học tập số 1 và yêu cầu HS thảo – HS hoàn thành phiếu học 
luận nhóm hoàn thành phiếu. tập số 1.
– GV mời đại diện HS lên trình bày phiếu học tập – HS lên trình bày.
của mình.
– Các nhóm khác đặt câu hỏi nếu có thắc mắc hoặc 
muốn góp ý.
– GV nhận xét, chữa bài: – HS theo dõi.
a) Mỗi hình trên gợi cho em tưởng tượng đến đồ 
vật, con vật sau: 
 3 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
 – HS theo dõi.
b) Mỗi hình trên được ghép từ 7 mảnh ghép. Các 
mảnh ghép có dạng hình vuông, hình tam giác, 
hình bình hành.
– GV chốt: Những hình các em vừa nhìn thấy đều – HS theo dõi.
được lắp ghép từ “Bộ lắp ghép hình Tangram”.
– GV nêu nhiệm vụ trong bài học: Chúng mình hãy – HS theo dõi.
cùng nhau làm bộ lắp ghép hình Tangram theo các 
tiêu chí sau để thoả sức sáng tạo nhé!
Tiêu chí sản phẩm:
+ Bộ lắp ghép hình Tangram gồm 7 hình (5 hình 
tam giác vuông, 1 hình bình hành, 1 hình vuông) 
có thể lắp ghép liền khít với nhau tạo thành một 
hình vuông.
+ Màu sắc phù hợp, chắc chắn, sử dụng được nhiều 
lần.
– GV yêu cầu các nhóm HS, từ tiêu chí trên, hãy – HS thảo luận để xây dựng 
thảo luận để xây dựng tiêu chí cho sản phẩm của tiêu chí sản phẩm cho nhóm 
nhóm em. mình.
– GV mời đại diện một vài HS các nhóm nêu tiêu – HS nghe tiêu chí của nhóm 
chí sản phẩm của nhóm mình. Các nhóm khác nhận bạn và nhận xét, góp ý bổ 
xét, góp ý bổ sung. sung (nếu có).
– GV lưu ý các nhóm khác có thể đặt câu hỏi cho 
nhóm bạn để làm rõ vấn đề.
– GV nhận xét, đánh giá hoạt động 1 và chuyển – HS theo dõi.
sang hoạt động 2.
HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
 4 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Hoạt động 2: Thực hiện các hoạt động sau
Mục tiêu: HS nêu đúng được đặc điểm của 7 mảnh ghép trong bộ lắp ghép hình 
Tangram.
Cách tiến hành: 
– GV phát phiếu học tập số 2.
– GV yêu cầu HS thảo luận nhóm và hoàn thành – HS thảo luận nhóm và hoàn 
câu hỏi trong phiếu. thành câu hỏi.
– GV mời đại diện HS lên trình bày phiếu học tập – HS trình bày.
của nhóm, các nhóm khác đặt câu hỏi.
– GV nhận xét, chữa bài: – HS theo dõi.
Gợi ý:
– GV phát phiếu học tập số 3. – HS thảo luận nhóm và trả 
– GV yêu cầu HS thảo luận nhóm và trả lời các câu lời các câu hỏi.
hỏi trong phiếu:
+ Nêu đặc điểm của các hình tam giác em nhìn thấy 
trong bộ lắp ghép hình Tangram ở hình bên. 
+ Nhờ đặc điểm nào mà 7 mảnh ghép trong bộ lắp 
ghép hình Tangram lại có thể lắp ghép thành một 
hình vuông?
– GV mời đại diện nhóm lên trình bày kết quả thảo – HS trình bày kết quả thảo 
luận của nhóm. Các nhóm khác đặt câu hỏi nếu có luận của nhóm. Các nhóm 
thắc mắc hoặc góp ý. khác đặt câu hỏi (nếu có).
 5 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
– GV nhận xét, chữa bài: – HS theo dõi.
+ Nêu đặc điểm của các hình tam giác em nhìn thấy 
trong bộ lắp ghép hình Tangram.
Gợi ý:
Là các hình tam giác vuông cân, gồm:
 • 2 tam giác vuông lớn.
 • 1 tam giác vuông cỡ vừa. 
 • 2 tam giác vuông nhỏ.
Có 2 cặp hình tam giác có kích thước, hình dạng 
giống nhau. – HS theo dõi.
+ Nhờ đặc điểm nào mà 7 mảnh ghép trong bộ lắp 
ghép hình Tangram lại có thể lắp ghép thành một 
hình vuông?
Gợi ý: HS có thể trả lời dựa vào đặc điểm của các 
cạnh và góc của từng mảnh ghép, ví dụ 2 cạnh góc 
vuông của tam giác vuông nhỏ bằng cạnh của hình 
vuông, các góc nhọn của tam giác vuông bằng 45o 
nên ghép hai tam giác vuông cạnh nhau được góc 
vuông của hình vuông ban đầu, 
– GV tổng kết giờ học: nhận xét đánh giá về hoạt – HS theo dõi.
động của các nhóm.
 TIẾT 2
THỰC HÀNH – VẬN DỤNG 
Hoạt động 3: Đề xuất ý tưởng và cách làm "Bộ lắp ghép hình Tangram"
Mục tiêu: HS xây dựng được ý tưởng và cách làm bộ lắp ghép hình Tangram
Cách tiến hành: 
a) Dựa vào tiêu chí của nhóm, hãy thảo luận và 
chia sẻ ý tưởng làm bộ lắp ghép hình Tangram.
– GV chia lớp thành các nhóm, mỗi nhóm 4 – 6 – HS lập nhóm theo yêu cầu.
 HS.
 6 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
– GV tổ chức cho các nhóm thảo luận và chia sẻ về – HS thảo luận nhóm.
 ý tưởng làm bộ lắp ghép hình Tangram theo các 
 tiêu chí của nhóm.
– GV mời đại diện 1, 2 nhóm chia sẻ ý tưởng làm – Đại diện nhóm chia sẻ ý 
 bộ lắp ghép hình Tangram. tưởng làm sản phẩm của 
 nhóm.
– GV có thể đặt các câu hỏi gợi ý: – HS suy nghĩ trả lời.
+ Sản phẩm gồm những bộ phận nào? (Ví dụ: Sản phẩm gồm 7 
+ Nhóm sử dụng vật liệu gì để làm sản phẩm? mảnh ghép: 5 hình tam giác 
+ Cách làm sản phẩm như thế nào? vuông, 1 hình bình hành, 1 
 hình vuông có thể lắp ghép 
+ Công dụng của sản phẩm là gì?
 liền khít với nhau tạo thành 
+ 
 một hình vuông. Nhóm dùng 
 vật liệu là giấy bìa cứng trắng 
 A4, vẽ hình rồi cắt và tô màu. 
 Công dụng của sản phẩm là 
 để lắp ghép hình sáng tạo, )
+ GV mời các nhóm khác nhận xét, bổ sung hoàn – Nhóm khác bổ sung.
 thiện ý tưởng.
b) Lựa chọn ý tưởng và đề xuất giải pháp làm 
bộ lắp ghép Tangram.
– GV yêu cầu HS thảo luận nhóm để lựa chọn ý – HS thảo luận nhóm.
tưởng, đề xuất giải pháp làm sản phẩm.
– GV giao phiếu học tập số 4 và yêu cầu HS hoàn – HS hoàn thành phiếu học 
thành. tập số 4.
– GV mời HS trình bày kết quả phiếu học tập số 4. – HS trình bày kết quả phiếu 
 học tập số 4.
– GV mời các nhóm khác góp ý, bổ sung. – HS góp ý, bổ sung.
– GV tổng kết hoạt động và chuyển sang hoạt động – HS theo dõi.
tiếp theo.
Hoạt động 4: Làm bộ lắp ghép hình Tangram
 7 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Mục tiêu: HS thực hành làm được bộ lắp ghép hình theo cách của nhóm.
Cách tiến hành: 
a. Lựa chọn dụng cụ và vật liệu.
– GV yêu cầu các nhóm thảo luận lựa chọn dụng – HS lựa chọn dụng cụ và vật 
cụ và vật liệu phù hợp với ý tưởng của nhóm đã liệu phù hợp với ý tưởng của 
chọn. nhóm đã chọn.
– GV chiếu gợi ý các bước làm trong sách trang 33 – HS làm việc nhóm làm sản 
để HS tham khảo: phẩm.
Bước 1: Lấy 1 hình vuông cạnh 8 cm, gấp đôi hình 
vuông, cắt thành hai tam giác vuông bằng nhau.
Bước 2: Lấy một hình tam giác vuông vừa cắt, gập 
theo góc vuông sao cho cắt được hai hình tam giác 
vuông bằng nhau.
Bước 3: Lấy một hình tam giác vuông còn lại ở 
bước 1, gấp và cắt theo nếp gấp để được một hình 
tam giác vuông và một hình thang.
Bước 4: Gấp đôi hình thang to cắt theo nếp gấp 
thành 2 hình thang vuông nhỏ.
Bước 5: Lấy một hình thang vuông ở bước 4 gắp 
và cắt thành một hình vuông và một hình tam giác.
Bước 6: Lấy hình thang vuông còn lại ở bước 4 gấp 
và cắt thành một hình bình hành và một hình tam 
giác.
Bước 7: Kiểm tra và hoàn thiện sản phẩm.
– GV lưu ý HS: sản phẩm tạo ra phải lắp ghép được – HS theo dõi, đối chiếu. 
liền khít với nhau tạo thành một hình vuông, các 
hình sáng tạo khác nhau.
– GV theo dõi việc làm sản phẩm của cả lớp và hỗ – Các nhóm thực hành làm 
trợ khi cần thiết. sản phẩm.
Hoạt động 5: Sử dụng bộ lắp ghép hình Tangram
Mục tiêu: HS sử dụng được bộ lắp ghép hình để lắp ghép hình sáng tạo.
 8 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
Cách tiến hành:
– Sau khi cho HS làm xong GV cho HS thực hành – HS thử nghiệm sản phẩm, 
 theo nhóm: Sử dụng sản phẩm vừa làm, có thể điều chỉnh sản phẩm theo 
 ghép thành bất kì hình gì HS tưởng tượng ra các tiêu chí.
 hoặc theo các hình mẫu cho sẵn.
– Sau vài lần thử nghiệm ghép thành hình bất kì, 
 HS điều chỉnh sản phẩm để đảm bảo tiêu chí của 
 sản phẩm.
TRƯNG BÀY, GIỚI THIỆU: BỘ LẮP GHÉP HÌNH TANGRAM
– GV tổ chức cho các nhóm trưng bày sản phẩm. – HS trưng bày sản phẩm.
– GV cho HS tự đánh giá sản phẩm của nhóm mình – HS tự đánh giá sản phẩm 
vào phiếu đánh giá (phụ lục). của nhóm.
– GV mời HS tham quan sản phẩm của các nhóm.
– GV mời các nhóm giới thiệu sản phẩm. – Đại diện nhóm giới thiệu 
(Giới thiệu về: Bộ lắp ghép tangram gồm mấy sản phẩm.
hình? Đó là những hình nào? Số lượng? (Ví dụ: Cấu tạo bộ lắp ghép 
 Tangram gồm: 7 hình ( 5 hình 
 tam giác vuông, 1 hình bình 
 hành, 1 hình vuông) có thể 
 lắp ghép liền khít lại với nhau 
 tạo thành hình vuông.
 + Có thể ghép thành bất kì 
 hình gì HS tưởng tượng ra 
+ Có thể sử dụng bộ lắp ghép hình Tangram để lắp hoặc theo các hình mẫu 
 ghép thành bất kì hình gì được không? cho sẵn.
 + Bộ lắp ghép hình Tangram 
+ Bộ lắp ghép hình Tangram được làm từ những được làm từ những vật liệu 
 vật liệu gì? nam châm lá, giấy A4, hộp 
 màu.)
– HS đánh giá sản phẩm của nhóm bạn sau khi – HS đánh giá sản phẩm của 
quan sát, nghe thuyết minh và thử nghiệm với sản nhóm bạn.
 9 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
phẩm bộ lắp ghép hình Tangram vào phiếu đánh 
giá.
– GV tổng kết hoạt động:
+ Nhận xét ý thức làm việc của nhóm HS.
+ Nhận xét, đánh giá sản phẩm của các nhóm.
TỔNG KẾT BÀI HỌC
– GV nhắc HS chưa hoàn thiện sản phẩm và phiếu học tập hoàn thiện nốt.
– GV đề nghị HS sử dụng bộ lắp ghép hình Tangram vào lắp ghép hình các con 
vật mà em yêu thích nhất.
– GV khen ngợi nhóm HS tốt tham gia hoạt động, động viên các nhóm làm chưa 
tốt để lần sau cố gắng.
– GV nhận xét và tổng kết buổi học theo gợi ý sau: tinh thần thái độ tham gia làm 
việc nhóm của HS.
 10