Bài giảng Tập làm văn Lớp 5 - Tuần 33: Ôn tập về tả người - Năm học 2022-2023 - Đặng Thị Thu Hà

 HÃY ĐỌC MỘT ĐOẠN CỦA BÀI VĂN TẢ CON 
VẬT ĐÃ ĐƯỢC VIẾT LẠI. Hãy đọc hai đoạn văn sau và cho biết hai đoạn văn thuộc kiểu bài 
 gì? Vì sao em biết?
A- Bác phu trạm còn rất trẻ, rất hay cười. Mặt bác đen như bồ 
hóng mà răng thì trắng nhởn. Bác bước chân đất- đi bộ suốt 
hai ngày, hai bàn chân mốc trắng- mặc áo dài thâm hai vai 
rách bươm. Bên lưng đeo một túi vải xám xỉn, có quai vòng 
lên vai. Mỗi lần đưa thư, chính bác ta lại ngồi xuống phản, bóc 
phong bì lấy thư đọc cho cả nhà nghe. ( Tô Hoài)
B- Chấm cứ như một cây xương rồng. Cây xương rồng chặt 
ngang, chặt dọc, chỉ cần cắm nó xuống đất, đất cằn cũng được, 
nó sẽ sống và sẽ lớn lên. Chấm thì cần cơm và lao động để 
sống. Chấm ăn rất khỏe không có thức ăn cũng được. Chấm 
hay làm thực sự, đó là một nhu cầu của sự sống, không làm 
chân tay nó bứt rứt làm sao ấy. Tết Nguyên Đán, Chấm ra đồng 
từ sớm mồng hai, dẫu có bắt ở nhà cũng không được. Chấm 
mộc mạc như hòn đất. Hòn đất ấy bầu bạn với nắng với mưa để 
cho cây lúa mọc lên hết vụ này qua vụ khác, hết năm này qua 
năm khác.( Đào Vũ) Cấu tạo của bài văn tả người:
 1- Mở bài: Giới thiệu người định tả.
 2- Thân bài: + Tả đặc điểm nổi bật của ngoại hình.
 + Tả tính tình, hoạt động.
 3- Kết bài: Nêu cảm nghĩ với người được tả.
Bài 1: Lập dàn ý chi tiết cho một trong các đề bài sau:
a) Tả cô giáo( hoặc thầy giáo) đã từng dạy dỗ em và để lại 
 cho em nhiều ấn tượng và tình cảm tốt đẹp.
b) Tả một người ở địa phương em sinh sống (chú công 
 an, chú dân phòng, bác tổ trưởng dân phố, bà cụ bán 
 hàng..)
c) Tả một người em mới gặp lần đầu nhưng để lại cho em 
 những ấn tượng sâu sắc. Dàn ý: 
Bài văn tả người thường có ba phần:
1. Mở bài: Giới thiệu người định tả.
2. Thân bài:
a) Tả ngoại hình (đặc điểm nổi bật về tầm 
 vóc, cách ăn mặc, khuôn mặt, mái tóc, cặp 
 mắt, hàm răng, ).
b) Tả tính tình, hoạt động (lời nói, cử chỉ, 
 thói quen, cách cư xử với người khác, )
 3. Kết bài: Nêu cảm nghĩ về người được tả. Tìm ý cho bài văn:
A- Mở bài: Người được em tả tên là gì, em quen hoặc biết từ khi nào?
- Người được em tả đã để lại cho em ấn tượng và tình cảm gì?
B- Thân bài: Tả ngoại hình: + Đặc điểm thứ nhất.
 + Đặc điểm thứ hai ..
Chú ý: Mỗi đặc điểm thường gắn với một bộ phận của ngoại hình như khuôn 
mặt, mái tóc, đôi mắt, trang phục các đặc điểm được tả có thể là đường nét, 
màu sắc, nét hấp dẫn nhất của bộ phận ngoại hình được tả. Nhiều khi đặc điểm 
ngoại hình gợi ra tính tình của người được tả.
-Tả hoạt động: + Hoạt động thứ nhất.
 + Hoạt động thứ hai 
Chú ý: Em có thể tả các hoạt động cụ thể của người đó, từ đó nói lên tính tình 
của người tả. Em cũng có thể nêu nhận xét về tính tình của người được tả và 
sau mỗi nhận xét, nêu những hoạt động cụ thể làm dẫn chứng. Nên chọn lời 
văn miêu tả sao cho thể hiện được tình cảm, cảm xúc của em.
C- Kết bài:- Nêu ảnh hưởng của người được tả đối với em.
 - Tình cảm của em đối với người được tả.
 - Những suy nghĩ khác của em về người được tả. Chú ý: 
• Mỗi đặc điểm thường gắn với một bộ phận của ngoại 
hình như khuôn mặt, mái tóc, đôi mắt, trang phục 
• Các đặc điểm được tả có thể là đường nét, màu sắc, nét 
đặc biệt nổi bật của bộ phận ngoại hình được tả. 
• Nhiều khi đặc điểm ngoại hình gợi ra tính tình của người 
được tả.
- Gương mặt bà hiền hậu, tiếng nói nhẹ nhàng của bà 
nghe ấm dịu vô cùng. Tay bà khéo léo, dịu dàng. Ngón 
tay nhỏ nhắn, thon dài. Mười ngón tay ngón nào cũng 
như biết nghe, biết nói. Bà không thái rau, thái củ mà bà 
tỉa. Đĩa xào đủ màu sắc, gia vị, đủ các loại hình con giống, 
các loài hoa, món ăn vừa thơm ngon, vừa bắt mắt. - Có thể tả các hoạt động cụ thể của người đó, từ đó nói lên 
 tính tình của người tả. 
 -Cũng có thể nêu nhận xét về tính tình của người được tả 
 và sau mỗi nhận xét, nêu những hoạt động cụ thể làm dẫn 
 chứng. 
 - Nên chọn lời văn miêu tả sao cho thể hiện được tình cảm, 
 cảm xúc của em.
- Cô Phương của em là một cô giáo dạy giỏi. Cô chỉ chuyên 
dạy lớp một. Được học cô, chúng em đứa nào cũng thích. Cô 
viết chữ thật đẹp. Khi cô viết, cánh tay mảnh dẻ, mềm mại 
đưa những nét tròn, nét khuyết. Chữ o của cô thật tròn như 
“quả trứng gà”, còn chữ m, chữ n thì mềm như dải lụa . Tìm ý cho bài văn:
A- Mở bài: Người được em tả tên là gì, em quen hoặc biết từ khi nào?
- Người được em tả đã để lại cho em ấn tượng và tình cảm gì?
B- Thân bài: Tả ngoại hình: + Đặc điểm thứ nhất.
 + Đặc điểm thứ hai ..
Chú ý: Mỗi đặc điểm thường gắn với một bộ phận của ngoại hình như khuôn 
mặt, mái tóc, đôi mắt, trang phục các đặc điểm được tả có thể là đường nét, 
màu sắc, nét hấp dẫn nhất của bộ phận ngoại hình được tả. Nhiều khi đặc 
điểm ngoại hình gợi ra tính tình của người được tả.
-Tả hoạt động: + Hoạt động thứ nhất.
 + Hoạt động thứ hai 
Chú ý: Em có thể tả các hoạt động cụ thể của người đó, từ đó nói lên tính tình 
của người tả. Em cũng có thể nêu nhận xét về tính tình của người được tả và 
sau mỗi nhận xét, nêu những hoạt động cụ thể làm dẫn chứng. Nên chọn lời 
văn miêu tả sao cho thể hiện được tình cảm, cảm xúc của em.
C- Kết bài:- Nêu ảnh hưởng của người được tả đối với em.
 - Tình cảm của em đối với người được tả.
 - Những suy nghĩ khác của em về người được tả. Trình bày dàn ý đã lập Bài 2: 
Tập nói theo dàn ý đã lập 1- Em đã được học với nhiều thầy cô giáo. Thầy cô nào em 
cũng kính yêu, nhưng người đã để lại trong em những ấn 
tượng và tình cảm sâu đậm nhất chính là cô Phương. 
 2- Nhìn mặt biển xanh trong, êm đềm , hiền hòa, em lại 
 nhớ đến cô giáo Phương của em. Cô vẫn thường bảo màu 
 xanh là màu cô thích nhất vì nó dịu dàng, gợi cảm giác 
 bình yên, thanh thản, gieo niềm lạc quan, hi vọng cho con 
 người.. Dẫu bây giờ đã là học sinh lớp 5, nhưng em vẫn 
 luôn nhớ đến những điều cô đã nói, những lời cô đã 
 dạy Tận trong đáy lòng mình, cô giáo nào em cũng yêu 
 quí , cũng kính trọng và biết ơn nhưng người đã để lại 
 trong em những ấn tượng và tình cảm sâu đậm nhất chính 
 là cô giáo Phương yêu thương của em. 1- Em yêu cô Phương của em nhiều lắm. Em ước sao sau 
này em cũng làm cô giáo như cô. Còn bây giờ thì em sẽ luôn học 
thật giỏi để xứng đáng là học trò ngoan của cô.
 2 - Cô Phương của em thật đẹp như hình ảnh cô giáo trong bài thơ em 
yêu thích:
Cô giáo em hiền như cô Tấm
Giọng cô đầm ấm như lời mẹ ru
Cô giáo đưa mùa thu
Đến với những quả vàng chín mọng.
 Vâng! Cô đã đưa chúng em đến với bao chân trời mới lạ của tri thức, 
đưa chúng em đến với bao quả vàng chín mọng của ước mơ. Em ước 
sao sau này em cũng được làm cô giáo như cô, được mọi người yêu quí 
như cô. Còn bây giờ thì em sẽ luôn cố gắng học thật giỏi để xứng đáng là 
học trò ngoan của cô và để cô luôn vui lòng. Nhìn mặt biển xanh trong, êm đềm , hiền hòa, em lại nhớ đến cô giáo 
Phương của em. Cô vẫn thường bảo màu xanh là màu cô thích nhất vì nó 
dịu dàng, gợi cảm giác bình yên, thanh thản, gieo niềm lạc quan, hi vọng 
cho con người.. Dẫu bây giờ đã là học sinh lớp 5, nhưng em vẫn luôn 
nhớ đến những điều cô đã nói, những lời cô đã dạy Tận trong đáy lòng 
mình, cô giáo nào em cũng yêu quí , cũng kính trọng và biết ơn nhưng 
người đã để lại trong em những ấn tượng và tình cảm sâu đậm nhất 
chính là cô giáo Vân Anh yêu thương của em. 
 Cô Phương của em thật đẹp như hình ảnh cô giáo trong bài thơ em 
yêu thích:
Cô giáo em hiền như cô Tấm
Giọng cô đầm ấm như lời mẹ ru
Cô giáo đưa mùa thu
Đến với những quả vàng chín mọng.
 Vâng! Cô đã đưa chúng em đến với bao chân trời mới lạ của tri thức, 
đưa chúng em đến với bao quả vàng chín mọng của ước mơ. Em ước 
sao sau này em cũng được làm cô giáo như cô, được mọi người yêu quí 
như cô. Còn bây giờ thì em sẽ luôn cố gắng học thật giỏi để xứng đáng là 
học trò ngoan của cô và để cô luôn vui lòng. - Về nhà hoàn chỉnh dàn ý bài văn tả 
 người để chuẩn bị cho tiết kiểm tra viết. TTTT ã C
 TT aaaa yy
 KK HH UU ¤¤ NNNN MM ÆÆ tt
 GgGg II ää NN GG NN ãã II
 c ö­ö­ C h Ø
 CC ­­ êêê ii
 M ii Ö n g
Hµng 
 däc