Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 5 - Tuần 7: Từ nhiều nghĩa - Năm học 2022-2023 - Trần Thị Việt Hà

 Thứ 3 ngày 18 tháng 10 năm 2022
 Luyện từ và câu
Trò chơi: Truyền điện
 Tìm từ đồng nghĩa với từ xanh Thứ 3 ngày 18 tháng 10 năm 2022
 Luyện từ và câu
 TỪ NHIỀU NGHĨA
I. Nhận xét.
 1. Tìm nghĩa ở cột B thích hợp với mỗi từ ở cột A:
 A B
 Bộ phận ở hai bên đầu người và động vật, 
 Răng
 dùng để nghe.
 Phần xương cứng, màu trắng, mọc trên 
 Mũi
 hàm, dùng để cắn, giữ và nhai thức ăn. 
 Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người hoặc động 
 Tai
 vật có xương sống, dùng để thở và ngửi. Thứ 3 ngày 18 tháng 10 năm 2022
 Luyện từ và câu
 TỪ NHIỀU NGHĨA
I. Nhận xét.
 1. Tìm nghĩa ở cột B thích hợp với mỗi từ ở cột A:
 A B
 Bộ phận ở hai bên đầu người và động vật, 
 Răng dùng để nghe.
 Phần xương cứng, màu trắng, mọc trên 
 Mũi hàm, dùng để cắn, giữ và nhai thức ăn. 
 Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người hoặc động 
 Tai
 vật có xương sống, dùng để thở và ngửi. Thứ 3 ngày 18 tháng 10 năm 2022
 Luyện từ và câu
 TỪ NHIỀU NGHĨA
I. Nhận xét.
 răng
 nghĩa gốc mũi
 (là nghĩa ban 
đầu của vật) 
 tai 2. Nghĩa của các từ in đậm trong khổ thơ sau có gì khác 
nghĩa của chúng ở bài tập 1?
 RăngRăng củacủa chiếcchiếc càocào
 LàmLàm saosao nhainhai đượcđược??
 MũiMũi thuyềnthuyền rẽrẽ nướcnước
 ThìThì ngửingửi cáicái gìgì??
 CáiCái ấmấm khôngkhông nghenghe
 SaoSao taitai lạilại mọcmọc?? -RăngRăng củacủa chiếcchiếc càocào khôngkhông nhainhai đượcđược
 nhưnhư răngrăng ngườingười
-MũiMũi thuyềnthuyền khôngkhông đểđể ngửingửi nhưnhư mũimũi
 ngườingười đượcđược
-TaiTai củacủa cáicái ấmấm khôngkhông dùngdùng đểđể nghenghe 
nhưnhư taitai ngườingười vàvà độngđộng vậtvật đượcđược
Vậy: răng của chiếc cào, mũi thuyền, tai của ấm là 
những từ mang nghĩa chuyển. Thứ 3 ngày 18 tháng 10 năm 2022
 Luyện từ và câu
 TỪ NHIỀU NGHĨA
3. Nghĩa của các từ răng, mũi, tai ở bài tập 1 và bài tập 2 
có gì giống nhau?
 RăngRăng
 MũiMũi
 TaiTai RăngRăng
NghĩaNghĩa giốnggiống nhaunhau ởở chỗ:chỗ: ĐềuĐều chỉchỉ vậtvật sắc,sắc, nhọnnhọn 
sắpsắp đềuđều nhaunhau thànhthành hàng.hàng. MũiMũi
NghĩaNghĩa giốnggiống nhaunhau ởở chỗ:chỗ: CùngCùng chỉchỉ mộtmột bộbộ phậnphận 
cócó đầuđầu nhọnnhọn nhônhô rara phíaphía trước.trước. TaiTai
NghĩaNghĩa giốnggiống nhaunhau ởở chỗ:chỗ: CùngCùng chỉchỉ mộtmột bộbộ phậnphận 
mọcmọc rara ởở haihai bên.bên. Thứ 3 ngày 18 tháng 10 năm 2022
 Luyện từ và câu
 TỪ NHIỀU NGHĨA
 Khác nhau
Nghĩa gốc Nghĩa chuyển Giống nhau
 Nghĩa gốc Nghĩa chuyển
 cùng chỉ vật sắc, dùng để dùng để thu 
 nhọn, sắp đều nhau nhai thức gom, làm tơi 
 thành hàng ăn đất
 cùng chỉ một bộ dùng để dùng để rẽ 
 phận có đầu nhọn thở, ngửi nước
 nhô ra phía trước
 cùng chỉ một bộ dùng để dùng để 
 phận mọc ra ở hai nghe cầm, xách 
 bên Thứ 3 ngày 18 tháng 10 năm 2022
 Luyện từ và câu
 TỪ NHIỀU NGHĨA
I. Nhận xét.
II.-II. Em GhiGhi hiểu nhớnhớ thế nào là từ nhiều nghĩa?
* TừTừ nhiềunhiều nghĩanghĩa làlà từtừ cócó mộtmột nghĩanghĩa gốcgốc vàvà mộtmột hayhay mộtmột số 
nghĩasố nghĩa chuyển. chuyển. Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ 
-cũng Em ccóó nhậnmối liên xét hệgì vớivề mối nhau. quan hệ giữa nghĩa gốc và 
nghĩa chuyển của từ nhiều nghĩa?
* Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có mối liên hệ 
với nhau. Thứ 3 ngày 18 tháng 10 năm 2022
 Luyện từ và câu
 Từ nhiều nghĩa
III. Luyện tập
1. Trong những câu nào, các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa 
gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển?
 a. Mắt - Đôi mắt của bé mở to.
 - Quả na mở mắt.
 b. Chân - Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân.
 - Bé bị đau chân.
 c. Đầu - Khi viết em đừng ngoẹo đầu.
 - Nước suối đầu nguồn rất trong. Đôi mắt của bé mở to.
 nghĩanghĩa gốcgốc
 Quả na mở mắt.
 nghĩanghĩa chuyểnchuyển Lòng ta vẫn vững như 
kiềng ba chânchân.
 nghĩanghĩa chuyểnchuyển Bé đau chânchân.
 nghĩa gốc KhiKhi viết,viết, emem đừngđừng ngoẹongoẹo đầuđầu..
 nghĩa gốc
 NướcNước suốisuối đầuđầuđầu nguồnnguồn rấtrất trong.trong.
 nghĩanghĩa chuyểnchuyển Thứ 3 ngày 18 tháng 10 năm 2022
 Luyện từ và câu
 TỪ NHIỀU NGHĨA
III. Luyện tập
 2. Các từ chỉ bộ phận cơ thể của người và động vật 
 thường là những từ nhiều nghĩa. Hãy tìm một số ví dụ 
 về sự chuyển nghĩa của những từ sau: lưỡi, miệng, cổ, 
 tay, lưng. 
 Làm bài 
 vào vở Thứ 3 ngày 18 tháng 10 năm 2022
 Luyện từ và câu
 TỪ NHIỀU NGHĨA
III. Luyện tập
•2. Các từ chỉ bộ phận cơ thể của người và động vật 
thường là những từ nhiều nghĩa. Hãy tìm một số ví dụ về 
sự chuyển nghĩa của những từ sau: lưỡi, miệng, cổ, tay, 
lưng. 
* lưỡi: lưỡi liềm, lưỡi hái, lưỡi dao, lưỡi rìu, ... 
 lưỡi rìu Thứ 3 ngày 18 tháng 10 năm 2022
 Luyện từ và câu
 TỪ NHIỀU NGHĨA
III. Luyện tập
•2. Các từ chỉ bộ phận cơ thể của người và động vật 
thường là những từ nhiều nghĩa. Hãy tìm một số ví dụ về 
sự chuyển nghĩa của những từ sau: lưỡi, miệng, cổ, tay, 
lưng. 
 * miệng: 
 miệng bát 
-- miệngmiệng hốhố
-- miệngmiệng bátbát miệng núi lửa 
-- miệngmiệng bìnhbình 
-- miệngmiệng túitúi 
-- miệngmiệng núinúi lửa...lửa...