Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 5 - Tuần 19: Câu ghép - Năm học 2022-2023 - Trần Thị Việt Hà

 Thứ ba ngày 10 tháng 1 năm 2023
 Luyện từ và câu 
 Khởi động
 Xác định chủ ngữ ,vị ngữ trong câu 
 :
a/ Đồng làng vương chút heo may.
 CN VN
 (Câu đơn )
b/ Mầm cây tỉnh giấc,vườn đầy tiếng chim.
 CN VN CN VN
 (Câu ghép ) Thứ ba ngày 10 tháng 1 năm 2023
 Luyện từ và câu 
 Câu ghép
I. Nhận xét Đọc đoạn văn sau:
 Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc lên 
 ngồi trên lưng con chó to. Hễ con chó đi chậm, con khỉ cấu 
 hai tai chó giật giật. Con chó chạy sải thì khỉ gò lưng như 
 người phi ngựa. Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai 
 tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc.
 1. Đánh số thứ tự các câu trong đoạn văn trên rồi xác định 
 chủ ngữ, vị ngữ trong từng câu.
2. Xếp các câu trên vào nhóm thích hợp:
a) Câu đơn (Câu do một cụm chủ ngữ - vị ngữ tạo thành). 
b) Câu ghép (Câu do nhiều cụm chủ ngữ - vị ngữ bình đẳng 
với nhau tạo thành).
 3. Có thể tách mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ trong các câu 
 ghép nói trên thành một câu đơn được không? Vì sao? Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ 
con khỉ cũng nhảy phóc lên 
ngồi trên lưng con chó to.1 Hễ 
con chó đi chậm, con khỉ cấu 
hai tai chó giật giật.2 Con chó 
chạy sải thì khỉ gò lưng như 
người phi ngựa. 3 Chó chạy 
thong thả, khỉ buông thõng hai 
tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc4 . *Xác định chủ ngữ -vị ngữ trong từng câu
 1. Moãi laàn dôøi nhaø ñi, bao giôø con khæ cuõng nhaûy phoùc leân 
 CN VN
 ngoài treân löng con choù to.
2. Heã con choùù ñi chaäm, con khæ caáu hai tai con choù giaät giaät.
 CN VN CN VN
 Veá 1 Veá 2
 3. Con choù chaïy saûi thì con khæ goø löng nhö ngöôøi phi ngöïa.
 CN VN CN VN
 Veá 1 Veá 2
4. Choù chaïy thong thaû, khæ buoâng thoõng hai tay, ngoài nguùc 
 CN VN CN VN
 Veá 2
 Veá 1 nga nguùc ngaéc. 2. Xếp các câu trên vào nhóm thích hợp:
 C©u ®¬n (C©u do mét côm 
 chñ ng÷ - vÞ ng÷ t¹o thµnh)
 Câu số 1
C©u ghÐp (C©u do nhiÒu côm 
 chñ ng÷ - vÞ ng÷ b×nh ®¼ng Câu số 2, 3 và 4
 víi nhau t¹o thµnh)
 * C©u ghÐp do nhiÒu vÕ c©u t¹o thµnh.
 * Mçi vÕ c©u ghÐp cã cÊu t¹o nh­ mét c©u ®¬n. Thứ ba ngày 10 tháng 1 năm 2023
 Luyện từ và câu 
 Câu ghép
 I- NhËn xÐt:
 I- Nhận xÐt:
 * C©u ghÐp do nhiÒu vÕ c©u t¹o thµnh.
* Mçi vÕ c©u ghÐp cã cÊu t¹o như­ mét c©u 
®¬n. 3.I- Cã Nh thÓËn xÐt: t¸ch mçi côm chñ ng÷ - vÞ ng÷ trong c¸c c©u 
 ghÐp nãi trªn thµnh mét c©u ®¬n ®­ược kh«ng? V× sao?
* Không thể tách mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ trong các câu 
ghép nói trên thành một câu đơn được .Vì mỗi vế câu ghép 
thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý những vế câu 
khác .Tách mỗi vế câu thành 1 câu đơn sẽ tạo nên một 
chuỗi câu rời rạc , không gắn kết với nhau về nghĩa. Thứ ba ngày 10 tháng 1 năm 2023
 Luyện từ và câu 
 Câu ghép
 I- NhËn xÐt:
 I- Nhận xÐt:
 * C©u ghÐp do nhiÒu vÕ c©u t¹o thµnh.
 * Mçi vÕ c©u ghÐp cã cÊu t¹o nh­ mét c©u ®¬n.
* Mỗi vế câu ghép thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với 
ý những vế câu khác . Ghi nhớ 
Câu ghép là câu do nhiều vế câu ghép 
lại.
 Mỗi vế câu ghép thường có cấu tạo 
giống một câu đơn (có đủ chủ ngữ, vị 
ngữ) và thể hiện một ý có quan hệ chặt 
chẽ với ý của những vế câu khác. Thứ ba ngày 10 tháng 1 năm 2023
 Luyện từ và câu 
 Câu ghép
 I- Nhận xét 
 II- Ghi nhớ 
 Caâu gheùp laø caâu do nhieàu veá caâu gheùp laïi.
 Moãi veá caâu gheùp thöôøng coù caáu taïo gioáng 
moät caâu ñôn (coù ñuû chuû ngöõ, vò ngöõ) vaø theå 
hieän moät yù coù quan heä chaët cheõ vôùi yù cuûa 
nhöõng veá caâu khaùc.
 III- Luyện tập III- LUYEÄN TAÄP
 1. Tìm caâu gheùp trong ñoaïn vaên döôùi ñaây. Xaùc ñònh 
caùc veá caâu trong töøng caâu gheùp.
 Bieån luoân thay ñoåi maøu tuøy theo saéc maây trôøi. 
Trôøi xanh thaúm, bieån cuõng thaúm xanh, nhö daâng 
cao leân, chaéc nòch. Trôøi raûi maây traéng nhaït, bieån 
mô maøng dòu hôi söông. Trôøi aâm u maây möa, bieån 
xaùm xòt, naëng neà. Trôøi aàm aàm doâng gioù, bieån ñuïc 
ngaàu, giaän döõ Bieån nhieàu khi raát ñeïp, ai cuõng 
thaáy nhö theá. Nhöng veû ñeïp cuûa bieån, veû ñeïp kì dieäu 
muoân maøu muoân saéc aáy phaàn raùt lôùn laø do maây, trôøi 
vaø aùnh saùng taïo neân.
 Theo VUÕ TUÙ NAM Thảo luậnNhóm 
 (5 phút) 
Ghi kết quả thảo luận vào phiếu bài tập I. a, Đọc các câu văn đã được đánh số thứ tự.Ghi dấu x 
 Vào ô trống trước những câu là câu ghép :
 1.Biển luôn thay đổi màu tùy theo sắc mây trời 
x 2. Trôøi xanh thaúm, bieån cuõng thaúm xanh,nhö daâng cao 
 leân chaéc nòch .
 3. Trôøi raûi maây traéng nhaït, bieån maøng dòu hôi söông.
 4. Trôøi aâm u maây möa, bieån xaùm xòt, naëng neà. 
 5. Trôøi aàm aàm doâng gioù, bieån ñuïc ngaàu, giaän döõ 
 6.Biển nhiều khi rất đẹp,ai cũng thấy như thế . 
 7.Nhöng veû ñeïp cuûa bieån ,veû ñeïp kì dieäu muoân maøu muoân 
 saéc aáy phaàn raát lôùn laø do maây , trôøi vaø aùnh saùng taïo neân . 
 b,Đánh dấu gạch chéo (/)Để xác định các vế câu 
 trong từng câu ghép em vừa tìm được . 2. Trôøi xanh thaúm, bieån cuõng thaúm xanh, nhö daâng 
 CN VN CN VN
 Veá 2
 Veá 1 cao leân, chaéc nòch. I. a, Đọc các câu văn đã được đánh số thứ tự.Ghi dấu x 
 Vào ô trống trước những câu là câu ghép :
 1.Biển luôn thay đổi màu tùy vào sắc mây trời .
x 2. Trôøi xanh thaúm ,bieån cuõng thaúm xanh,nhö daâng cao 
 leân chaéc nòch .
x 3. Trôøi raûi maây traéng nhaït, bieån maøng dòu hôi söông.
x 4. Trôøi aâm u maây möa, bieån xaùm xòt, naëng neà. 
x 5. Trôøi aàm aàm doâng gioù, bieån ñuïc ngaàu, giaän döõ 
x 6.Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế . 
 7.Nhöng veû ñeïp cuûa bieån ,veû ñeïp kì dieäu muoân maøu muoân 
 saéc aáy phaàn raát lôùn laø do maây ,trôøi vaø aùnh saùng taïo neân . 
 b,Đánh dấu gạch chéo (/)Để xác định các vế câu 
 trong từng câu ghép em vừa tìm được 1. Trôøi xanh thaúm, bieån cuõng thaúm xanh, nhö daâng 
 CN VN CN VN
 Veá 1 Veá 2
 cao leân, chaéc nòch.
 2. Trôøi raûi maây traéng nhaït, bieån maøng dòu hôi söông.
 CN VN CN VN
 Veá 1 Veá 2
 3. Trôøi aâm u maây möa, bieån xaùm xòt, naëng neà. 
 CN VN CN VN
 Veá 1 Veá 2
 4. Trôøi aàm aàm doâng gioù, bieån ñuïc ngaàu, giaän döõ 
 CN VN CN VN
 Veá 1 Veá 2
 5.Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế . 
 CN VN CN VN
 Veá 1 Veá 2 2. Coù theå taùch moãi veá caâu gheùp vöøa tìm ñöôïc ôû baøi taäp 1 
 thaønh moät caâu ñôn ñöôïc khoâng? Vì sao?
* Không thể tách mỗi vế câu ghép vừa tìm được ở bài tập 1 
thành một câu đơn được .Vì mỗi vế câu ghép thể hiện một 
ý có quan hệ chặt chẽ với ý những vế câu khác .