Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 5 - Tuần 19: Câu ghép (Bản hay)

Luyện từ và câuCÂU GHÉP.Luyện từ và câuXác định chủ ngữ ,vị ngữ trong câu :a/ Đồng làng vương chút heo may.b/ Mầm cây tỉnh giấc,vườn đầy tiếng chim.VNCNCNCNVNVN(Câu đơn )(Câu ghép )I. Nhận xét Luyện từ và câuCâu ghépĐọc đoạn văn sau: Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc lên ngồi trên lưng con chó to. Hễ con chó đi chậm, con khỉ cấu hai tai chó giật giật. Con chó chạy sải thì khỉ gò lưng như người phi ngựa. Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc.Đoàn Giỏi1. Đánh số thứ tự các câu trong đoạn văn trên rồi xác định chủ ngữ, vị ngữ trong từng câu.Câu hỏi 2. Xếp các câu trên vào nhóm thích hợp:a) Câu đơn (Câu do một cụm chủ ngữ - vị ngữ tạo thành). b) Câu ghép (Câu do nhiều cụm chủ ngữ - vị ngữ bình đẳng với nhau tạo thành).3. Có thể tách mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ trong các câu ghép nói trên thành một câu đơn được không? Vì sao? * Đánh số thứ tự các câu trong đoạn văn. Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc lên ngồi trên lưng con chó to. Hễ con chó đi chậm, con khỉ cấu hai tai chó giật giật. Con chó chạy sải thì khỉ gò lưng như người phi ngựa. Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc .2341Mở SGK8Thảo luậnNhóm (5 phút) Ghi kết quả thảo luận vào phiếu bài tập Câu 1:Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc lên ngồi trên lưng con chó to.Câu 2: Hễ con chó đi chậm, con khỉ cấu hai tai con chó giật giật. Câu 3: Con chó chạy sải thì con khỉ gò lưng như người phi ngựa. Câu 4: Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc.1:Gạch một gạch (-) dưới bộ phận chủ ngữ ,gạch hai gạch (=)dưới bộ phận vị ngữ trong mỗi cấu sau .a)Câu đơn (Câu do một cụm chủ ngữ - vị ngữ tạo thành)b)Câu ghép (Câu do nhiều cụm chủ ngữ - vị ngữ bình đẳng với nhau tạo thành)Câu số .Câu số 3. Có thể tách mỗi cụm chủ ngữ-vị ngữ trong các câu ghép nói trên thành một câu đơn được không ?Ghi lời giải thích vào chỗ chấm . Phiếu thảo luận nhóm .2. Xếp các câu trên vào nhóm thích hợp: Moãi laàn dôøi nhaø ñi, bao giôø con khæ cuõng nhaûy phoùc leân ngoài treân löng con choù to.2. Heã con choùù ñi chaäm, con khæ caáu hai tai con choù giaät giaät. 3. Con choù chaïy saûi thì con khæ goø löng nhö ngöôøi phi ngöïa. 4. Choù chaïy thong thaû, khæ buoâng thoõng hai tay, ngoài nguùc nga nguùc ngaéc.CNVNCNVNCNCNVNCNVNCNVNVNVNCNVeá 2Veá 1Veá 2Veá 1Veá 1Veá 2*Xác định chủ ngữ -vị ngữ trong từng câu* C©u ghÐp do nhiÒu vÕ c©u t¹o thµnh.* Mçi vÕ c©u ghÐp cã cÊu t¹o nh­ mét c©u ®¬n.C©u ghÐp (C©u do nhiÒu côm chñ ng÷ - vÞ ng÷ t¹o thµnh)C©u ®¬n (C©u do mét côm chñ ng÷ - vÞ ng÷ t¹o thµnh)Câu số Câu số 12. Xếp các câu trên vào nhóm thích hợp:2, 3 và 4I- NhËn xÐt: I- Nhận xÐt:* C©u ghÐp do nhiÒu vÕ c©u t¹o thµnh.* Mçi vÕ c©u ghÐp cã cÊu t¹o nh­ mét c©u ®¬n.Luyện từ và câuCâu ghépI- NhËn xÐt: * Không thể tách mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ trong các câu ghép nói trên thành một câu đơn được. Vì mỗi vế câu ghép thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý những vế câu khác. Tách mỗi vế câu thành 1 câu đơn sẽ tạo nên một chuỗi câu rời rạc, không gắn kết với nhau về nghĩa.3. Cã thÓ t¸ch mçi côm chñ ng÷ - vÞ ng÷ trong c¸c c©u ghÐp nãi trªn thµnh mét c©u ®¬n ®­îc kh«ng? V× sao?I- NhËn xÐt: I- Nhận xÐt:* C©u ghÐp do nhiÒu vÕ c©u t¹o thµnh.* Mçi vÕ c©u ghÐp cã cÊu t¹o nh­ mét c©u ®¬n.* Mỗi vế câu ghép thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý những vế câu khác.Luyện từ và câuCâu ghépGhi nhớ Câu ghép là câu do nhiều vế câu ghép lại. Mỗi vế câu ghép thường có cấu tạo giống một câu đơn (có đủ chủ ngữ, vị ngữ) và thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý của những vế câu khác.Thi tìm ví dụ về câu ghépI- Nhận xét Luyện từ và câuCâu ghépII- Ghi nhớ III- Luyện tập Caâu gheùp laø caâu do nhieàu veá caâu gheùp laïi. Moãi veá caâu gheùp thöôøng coù caáu taïo gioáng moät caâu ñôn (coù ñuû chuû ngöõ, vò ngöõ) vaø theå hieän moät yù coù quan heä chaët cheõ vôùi yù cuûa nhöõng veá caâu khaùc.III- LUYEÄN TAÄP 1. Tìm caâu gheùp trong ñoaïn vaên döôùi ñaây. Xaùc ñònh caùc veá caâu trong töøng caâu gheùp. Bieån luoân thay ñoåi maøu tuøy theo saéc maây trôøi. Trôøi xanh thaúm, bieån cuõng thaúm xanh, nhö daâng cao leân, chaéc nòch. Trôøi raûi maây traéng nhaït, bieån mô maøng dòu hôi söông. Trôøi aâm u maây möa, bieån xaùm xòt, naëng neà. Trôøi aàm aàm doâng gioù, bieån ñuïc ngaàu, giaän döõ Bieån nhieàu khi raát ñeïp, ai cuõng thaáy nhö theá. Nhöng veû ñeïp cuûa bieån, veû ñeïp kì dieäu muoân maøu muoân saéc aáy phaàn raùt lôùn laø do maây, trôøi vaø aùnh saùng taïo neân. Theo VUÕ TUÙ NAMThảo luậnNhóm (5 phút) Ghi kết quả thảo luận vào phiếu bài tập 4. Trôøi aâm u maây möa, bieån xaùm xòt, naëng neà. 3. Trôøi raûi maây traéng nhaït, bieån maøng dòu hôi söông. 5. Trôøi aàm aàm doâng gioù, bieån ñuïc ngaàu, giaän döõ 6.Biển nhiều khi rất đẹp,ai cũng thấy như thế . b,Đánh dấu gạch chéo (/)Để xác định các vế câu trong từng câu ghép em vừa tìm được .I. a, Đọc các câu văn đã được đánh số thứ tự.Ghi dấu x 2. Trôøi xanh thaúm, bieån cuõng thaúm xanh,nhö daâng cao leân chaéc nòch . 7.Nhöng veû ñeïp cuûa bieån ,veû ñeïp kì dieäu muoân maøu muoân saéc aáy phaàn raát lôùn laø do maây , trôøi vaø aùnh saùng taïo neân . Vào ô trống trước những câu là câu ghép :x1.Biển luôn thay đổi màu tùy theo sắc mây trời 2. Trôøi xanh thaúm, bieån cuõng thaúm xanh, nhö daâng  cao leân, chaéc nòch.Veá 1VNCNVeá 2VNCN4. Trôøi aâm u maây möa, bieån xaùm xòt, naëng neà. 3. Trôøi raûi maây traéng nhaït, bieån maøng dòu hôi söông. 5. Trôøi aàm aàm doâng gioù, bieån ñuïc ngaàu, giaän döõ 6.Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế . b, Đánh dấu gạch chéo (/)Để xác định các vế câu trong từng câu ghép em vừa tìm được I. a, Đọc các câu văn đã được đánh số thứ tự.Ghi dấu x 2. Trôøi xanh thaúm ,bieån cuõng thaúm xanh,nhö daâng cao leân chaéc nòch . 7.Nhöng veû ñeïp cuûa bieån ,veû ñeïp kì dieäu muoân maøu muoân saéc aáy phaàn raát lôùn laø do maây ,trôøi vaø aùnh saùng taïo neân . Vào ô trống trước những câu là câu ghép :xxxxx1.Biển luôn thay đổi màu tùy vào sắc mây trời .1. Trôøi xanh thaúm, bieån cuõng thaúm xanh, nhö daâng  cao leân, chaéc nòch.3. Trôøi aâm u maây möa, bieån xaùm xòt, naëng neà. 2. Trôøi raûi maây traéng nhaït, bieån maøng dòu hôi söông. 4. Trôøi aàm aàm doâng gioù, bieån ñuïc ngaàu, giaän döõ Veá 1VNCNVeá 1VNCNVNCNVNCNVeá 2VNCNVeá 2VNCNVeá 1Veá 2VNCNVeá 1Veá 2VNCN5.Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế . CNCNVNVNVeá 2Veá 1 2. Coù theå taùch moãi veá caâu gheùp vöøa tìm ñöôïc ôû baøi taäp 1 thaønh moät caâu ñôn ñöôïc khoâng? Vì sao? * Không thể tách mỗi vế câu ghép vừa tìm được ở bài tập 1 thành một câu đơn được .Vì mỗi vế câu ghép thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý những vế câu khác . 3. Theâm moät veá caâu vaøo choã troáng ñeå taïo thaønh caâu gheùp. a) Muøa xuaân ñaõ veà, b) Maët trôøi moïc, c) Trong truyeän coå tích Caây kheá, ngöôøi em chaêm chæ, hieàn laønh, coøn d) Vì trôøi möa to traêm hoa ñua nô.ûsöông tan daàn.ngöôøi anh tham lam, löôøi bieáng.neân em veà nhaø muoän.Luyện từ và câuCâu ghépC¸ch ch¬i:- Trß ch¬i gåm ba ®éi. C¸c b¹n trong mçi ®éi sÏ thảo luận ®iÒn vµo phiếu kết quả . §éi nµo ®iÒn ®óng vµ nhanh sÏ lµ ®éi th¾ng cuéc.Trò chơi Ai đúng – Ai nhanh Nhóm 1:Câu đơn Nhóm 2: Câu ghép Câu số 1: Mình học ,bạn cũng học .Xếp các câu sau vào nhóm thích hợp (Chỉ ghi số của câu vào phần kết quả )rồi dán phiếu ghi kết quả lên bảng .Gồm các câu số : . Gồm các câu số : .Câu số 4 : Anh bộ đội vai đeo súng .Câu số 3: Thầy giáo vào lớp , chúng em đứng dậy chào .Câu số 2: Con mèo nhảy làm đổ lọ hoa .Câu số 5: Vì trời mưa nên đường rất lầy lội .2 , 41 , 3 , 5 HẸN GẶP LẠI Ở BÀI HỌC SAU !