Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 5 - Bài: Nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ

NỐI CÁC VẾ CÂU GHÉP BẰNG QUAN HỆ TỪ 
(TUẦN 21) 
LUYỆN TỪ VÀ CÂU 
KHỞI ĐỘNG 
1. Có thể nối các vế trong câu ghép bằng cách n à o? 
2. Trong câu ghép có những quan hệ từ, cặp quan hệ từ n à o thường được dùng? 
I. NHẬN XÉT: 
1. Cách nối v à cách sắp xếp các vế câu trong hai câu ghép sau đây có gì khác nhau? 
a) Vì con khỉ n à y rất nghịch nên các anh bảo vệ thường phải cột dây. 	 
(chỉ nguyên nhân) 
(chỉ kết quả) 
b) Thầy phải kinh ngạc vì chú học đến đâu hiểu ngay đến đó v à có trí nhớ lạ 
thường. 
(chỉ nguyên nhân) 
(chỉ kết quả) 
2. Tìm thêm những quan hệ từ v à cặp quan hệ từ dùng để nối các vế câu có quan hệ nguyên nhân- kết quả. 
- Một quan hệ từ: bởi vì, nên, cho nên, 
- Cặp quan hệ từ: 
	bởi vì cho nên ; 	tại vì cho nên ; 
	do nên ; do m à ; nhờ m à 
II. GHI NHỚ: 
Để thể hiện quan hệ nguyên nhân – kết quả giữa hai vế câu ghép, ta có thể nối chúng bằng: 
- Một quan hệ từ: bởi vì, nên, cho nên, 
 - Hoặc một cặp quan hệ từ: vì nên ; 
 bởi vì cho nên ; 	tại vì cho nên ; 
 do nên ; do m à ; nhờ m à 
III. LUYỆN TẬP: 
B à i 1: Tìm các vế câu chỉ nguyên nhân, chỉ kết quả v à quan hệ từ, cặp quan hệ từ nối các vế câu n à y trong những ví dụ sau: 
a) 	Bởi chưng bác mẹ tôi nghèo 
	 Cho nên tôi phải băm bèo, thái khoai. 
	 	 CA DAO 
b) 	Vì nh à nghèo quá, chú phải bỏ học. 
	 	 TRINH ĐƯỜNG 
c) Lúa gạo quý vì ta phải đổ bao mồ hôi mới l à m ra được. V à ng cũng quý vì nó rất đắt v à hiếm. 
	 TRỊNH MẠNH 
c) Lúa gạo quý vì ta phải đổ bao mồ hôi mới l à m ra được. V à ng cũng quý vì nó rất đắt v à hiếm. 
b) Vì nh à nghèo quá, chú phải bỏ học. 
 a) Bởi chưng bác mẹ tôi nghèo 
Cho nên tôi phải băm bèo, thái khoai. 
QHT – cặp QHT 
Vế câu chỉ kết quả 
Vế câu chỉ nguyên nhân 
Câu ghép 
Bài 1: 
bác mẹ tôi nghèo 
tôi phải băm bèo, thái khoai 
Bởi chưng Cho nên 
nhà nghèo quá 
chú phải bỏ học 
vì 
vì 
vì 
ta phải đổ bao mồ hôi mới làm ra được 
nó rất đắt và hiếm 
lúa gạo quý 
vàng cũng quý 
B à i 2: Từ một câu ghép đã dẫn ở b à i tập 1, hãy tạo ra một câu ghép mới bằng cách thay đổi vị trí của các vế câu 
Tôi phải băm bèo thái khoai vì bố mẹ tôi nghèo. 
a) Tôi phải băm bèo thái khoai vì gia đình tôi nghèo. 
b) Chú phải bỏ học vì nh à nghèo quá. 
 Chú phải bỏ học do nh à nghèo quá. 
c) Vì người ta phải đổ bao mồ hôi mới l à m ra được lúa gạo nên nó rất quý. Vì v à ng rất đắt v à hiếm nên v à ng cũng rất quý. 
B à i 3: Chọn quan hệ từ trong ngoặc đơn thích hợp với mỗi chỗ trống. Giải thích vì sao em chọn quan hệ từ ấy. 
a) thời tiết thuận nên lúa tốt. 
b) thời tiết không thuận nên lúa xấu. 
(tại, nhờ) 
Nhờ 
Tại 
B à i 4: Thêm v à o chỗ trống một vế câu thích hợp để tạo th à nh câu ghép chỉ nguyên nhân – kết quả: 
a) Vì bạn Dũng không thuộc b à i . 
b) Do nó chủ quan . 
c) . nên Bích Vân đã có nhiều tiến bộ trong học tập. 
a) Vì bạn Dũng không thuộc b à i nên bạn ấy bị điểm kém. 
b) Do nó chủ quan nên nó bị điểm kém. 
c) Nhờ cả tổ tận tình giúp đỡ nên Bích Vân đã có nhiều tiến bộ trong học tập. 
 Vì bạn Dũng không thuộc b à i, cả tổ mất điểm thi đua. 
 Do nó chủ quan nên b à i thi của nó không đạt điểm cao. 
 Nhờ cô giáo tận tình dạy bảo nên Bích Vân đã có nhiều tiến bộ trong học tập. 
- Để thể hiện quan hệ nguyên nhân – kết quả giữa 2 vế câu ghép ta l à m thế n à o? 
CỦNG CỐ - DẶN DÒ 
DẶN DÒ: 
- Học thuộc phần “Ghi nhớ”. 
- Đặt 5 câu ghép thể hiện quan hệ nguyên nhân- kết quả. 
- Chuẩn bị b à i: Nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ (tiếp). 
 TẠM BIỆT CÁC EM! HẸN GẶP LẠI CÁC EM Ở NHỮNG GIỜ HỌC SAU