Bài giảng Toán Lớp 5 - Bài: Thể tích hình lập phương - Năm học 2021-2022

Môn Toán 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Tính thể tích hình hộp chữ nhật có chiều dài a, chiều rộng b, chiều cao c : 
a, a = 5 cm ; b = 4 cm ; c = 8 cm 
 b, a = 6 m ; b = 5 m ; c = 2 m 
 MÔN: TOÁN 
THỂ TÍCH HÌNH LẬP PHƯƠNG 
 Hình lập phương có phải là dạng đặc biệt của hình hộp chữ nhật không? 
Khi có ba kích thước chiều dài, chiều rộng và chiều cao bằng nhau thì lúc đó hình hộp chữ nhật chính là hình lập phương 
Khi nào hình hộp chữ nhật được gọi là hình lập phương? 
Số hình lập phương có thể tích 1cm 3 ở mỗi lớp là : 
 3 x 3 = 9 (hình) 
3 lớp có tất cả số hình lập phương là: 9 x 3 = 27 (hình) 
1.Ví dụ: Tính thể tích hình lập phương có cạnh 3cm. 
 1 cm 3 
3cm 
3cm 
3cm 
Thể tích của hình lập phương có cạnh 3cm là : 
3 x 3 x 3 = 27 (cm 3 ) 
Đáp số : 27cm 3 
a 
a 
a 
b, Công thức 
Hình lập phương có cạnh a thì thể tích V là : 
V = a x a x a 
2.Quy tắc và công thức tính thể tích hình lập phương. 
a, Quy tắc 
Muốn tính thể tích hình lập phương ta lấy cạnh nhân với cạnh rồi nhân với cạnh. 
Hình lập phương 
(1) 
(2) 
(3) 
(4) 
Độ dài cạnh 
1,5m 
 dm 
Diện tích một mặt 
36cm 2 
Diện tích toàn phần 
600dm 2 
Thể tích 
Viết số đo thích hợp vào ô trống : 
1 
1 
Viết số đo thích hợp vào ô trống 
Hình lập phương 
(1) 
(2) 
(3) 
(4) 
Độ dài cạnh 
1,5m 
Diện tích một mặt 
36cm 2 
Diện tích toàn phần 
600dm 2 
Thể tích 
5 
8 
dm 
2,25m 2 
3,375m 3 
25 
64 
dm 2 
125 
512 
dm 3 
75 
32 
dm 2 
216cm 2 
216cm 3 
1000dm 3 
13,5m 2 
6cm 
100dm 2 
10dm 
2 
Một khối kim loại hình lập phương có cạnh là 0,75m. Mỗi đề-xi-mét khối kim loại đó cân nặng 15kg. Hỏi khối kim loại đó cân nặng bao nhiêu ki-lô-gam ? 
0,75m 
Cách giải 1: 
Bước 1:Tìm thể tích của khối kim loại theo đơn vị m 3 . 
Bước 2: Đổi thể tích vừa tìm được ra đơn vị dm 3 
Bước 3: Tìm cân nặng của khối kim loại. 
Cách giải 2: 
Bước 1: Đổi 0,75m ra đơn vị đề-xi-mét. 
Bước 2:Tính thể tích khối kim loại theo đơn vị dm 3. 
Bước 3: Tìm cân nặng của khối kim loại. 
0,75m 
0,75m 
2 
Cách 1 : Giải 
Thể tích của khối kim loại là: 
 0,75 x 0,75 x 0,75 = 0,421875 (m 3 ) 
Đổi 0,421875m 3 = 421,875dm 3 
Khối kim loại cân nặng là: 
 421,875 x 15 = 6328,125 (kg) 
 Đáp số: 6328,125 kg 
Cách 2 : 
Giải 
 Đổi 0,75 m = 7,5 dm 
 Thể tích của khối kim loại là : 
 7,5 x 7,5 x 7,5 = 421,875 dm 3 
Khối kim loại cân nặng là: 
 421,875 x 15 = 6328,125 (kg) 
 Đáp số: 6328,125 kg 
3 
Một hình hộp chữ nhật có chiều dài 8cm, chiều rộng 7cm và chiều cao 9cm. Một hình lập phương có cạnh bằng trung bình cộng của ba kích thước của hình hộp cữ nhật. Tính: 
 a) Thể tích hình hộp chữ nhật. 
 b) Thể tích hình lập phương. 
8cm 
7cm 
9cm 
Thể tích hình hộp chữ nhật ? 
Biết a bằng trung bình cộng của ba kích thước của hình hộp chữ nhật. 
Tính thể tích hình lập phương ? 
a 
a 
a 
Giải 
 a, Thể tích hình hộp chữ nhật là: 
 8 x 7 x 9 = 504 (cm 3 ) 
 b. Độ dài của cạnh hình lập phương là: 
 ( 8 + 7 + 9) : 3 = 8 (cm) 
 Thể tích hình lập phương là: 
 8 x 8 x 8 = 512 (cm 3 ) 
 Đáp số: a, 504 cm 3 
 b, 512cm 3 
Củng cố 
Câu hỏi 1 : Đâu là công thức tính thể tích của hình lập phương có cạnh a ? 
a, V = a x a x a 
b, V = ( a x a ) x 4 
c, V = ( a x a ) x 6 
Đáp án a 
Câu hỏi 2. Hình lập phương có cạnh 6m thì thể tích là : 
a, 216 dm 3 
b, 216 m 3 
c, 144 m 3 
Đáp án b 
Câu hỏi 3. Một h ình lập phương có độ dài cạnh là 2 cm. Nếu gấp cạnh của hình lập phương lên 2 lần thì thể tích của nó gấp lên mấy lần ? 
a, 2 lần 
b, 6 lần 
c, 8 lần 
Đáp án c 
DẶN DÒ 
Học thuộc quy tắc, công thức tính thể tích hình lập phương 
Về nhà chuẩn bị bài Luyện tập chung ( trang 123 )