Bài giảng Tập làm văn Lớp 5 - Tuần 27: Ôn tập về tả cây cối - Năm học 2022-2023 - Trần Thị Việt Hà

 Tập làm văn
 Ôn tập về tả cây cối
1/Đọc bài văn dưới đây và trả lời câu hỏi: 
 Cây chuối mẹ Cây chuối mẹ
 Mới ngày nào nó chỉ là một cây chuối con mang tàu lá nhỏ xanh lơ, dài như lưỡi mác, 
đâm thẳng lên trời. Hôm nay, nó đã là cây chuối to, đĩnh đạc, thân bằng cột hiên. Các tàu lá 
ngả ra mọi phía như những cái quạt lớn, quạt mát cả góc vườn xanh thẫm. Chưa được bao 
lâu, nó đã nhanh chóng thành mẹ. Sát chung quanh nó, dăm cây chuối bé xíu mọc lên từ 
bao giờ. Cổ cây chuối mẹ mập tròn, rụt lại. Vài chiếc lá ngắn cũn cỡn, lấp ló hiện ra đánh 
động cho mọi người biết rằng hoa chuối ngoi lên đến ngọn rồi đấy. 
 Cái hoa thập thò, hoe hoe đỏ như một mầm lửa non. Nó càng ngày càng to thêm, nặng 
thêm, khiến cây chuối nghiêng hẳn về một phía. 
 Khi cây mẹ bận đơm hoa, kết quả thì các cây con cứ lớn nhanh 
 hơn hớn. 
 Để làm ra buồng, ra nải, cây mẹ phải đưa hoa chúc xuôi sang 
 một phía. Lẽ nào nó đành để mặc cái hoa to bằng cái chày giã cua 
 hoặc buồng quả to bằng cái rọ lợn đè giập một hay hai đứa con đứng 
 sát nách nó?
 Không, cây chuối mẹ khẽ khàng ngả hoa sang cái khoảng trống 
 không có đứa con nào. PHẠM ĐÌNH ÂN Tập làm văn
 Ôn tập về tả cây cối
 a) Cây chuối trong bài văn trên được tả theo trình tự 
 nào? Em còn có thể tả cây cối theo trình tự nào nữa?
b) Cây chuối đã được tả theo cảm nhận của giác quan 
 nào? Em còn có thể quan sát cây cối bằng những 
 giác quan nào nữa?
c) Tìm các hình ảnh so sánh, nhân hóa được tác giả sử 
 dụng để tả cây chuối? Tập làm văn
 Ôn tập về tả cây cối
a) Cây chuối trong bài văn trên được tả theo trình 
 tự nào? Em còn có thể tả cây cối theo trình tự 
 nào nữa? Tả theo 
 từng 
 thời kỳ 
 cây chuối mẹ. phát 
cây chuối to triển 
 cây chuối con của cây. b) Cây chuối đã được tả theo cảm nhận của giác quan nào? Em 
 còn có thể quan sát cây cối bằng những giác quan nào nữa?
 + Tả theo cảm nhận thị giác - thấy hình dáng của cây, lá, hoa ...
 + Có thể quan sát cây cối bằng giác quan: thính giác, xúc giác, 
 vị giác, khứu giác.
 - Hãy cho ví dụ về tả cây cối theo các giác quan trên.
 + Thính giác: nghe tiếng xào xạc của lá cây trong gió
 + Vị giác: vị ngọt ... của quả
 + Xúc giác: độ trơn, bóng của thân cây.
 + Khứu giác: hương thơm của quả khi chín. Tác giả đã nhân hóa cây chuối bằng cách gắn cho cây chuối những từ 
ngữ:
- Chỉ đặc điểm phẩm chất của người: đĩnh đạc, thành mẹ, 
hơn hớn, bận, khẽ khàng
- Chỉ hoạt động của người: đánh động cho mọi người biết, 
đưa, đành để mặc.
- Chỉ những bộ phận đặc trưng của người: cổ , nách. c) Tìm các hình ảnh so sánh, nhân hóa được tác giả sử dụng 
để tả cây chuối?
+ Hình ảnh so sánh : Tàu lá - lưỡi mác - những cái quạt lớn ;
hoa - đỏ như mầm lửa non.
+ Hình ảnh nhân hoá: Nó là cây chuối to đĩnh đạc ; nó đã 
 nhanh chóng thành mẹ; cổ cây chuối mẹ mập tròn, rụt lại ; 
 vài chiếc lá.... đánh động cho mọi người biết..; các cây con lớn 
 nhanh hơn hớn; khi cây mẹ bận đơm hoa ; lẽ nào nó đành để 
 mặc.....đè giập một hay hai đứa con đứng sát nách nó ; cây 
 chuối mẹ khẽ khàng ngả hoa sang cái khoảng đất trống không 
 có đứa con nào. Bài 2: Viết một đoạn văn ngắn tả một bộ phận của cây ( lá 
 hoặc hoa,quả,rễ,thân )
- Chọn một bộ phận của cây để tả
- Chọn cách miêu tả từ khái quát rồi tả chi tiết hoặc tả sự biến 
đổi của bộ phận đó theo thời gian.
- Chú ý dùng các biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa khi miêu tả 
để đoạn văn hay và sinh động.
Đoạn văn phải đủ 3 phần: - Mở đoạn.
 - Thân đoạn.
 - Kết đoạn. Cấu tạo tạo bài văn tả cây cối 
I.Mở bài : 
 Giới thiệu cây sẽ tả (cây được trồng ở đâu? Thuộc loại cây gì ?)
II.Thân bài :
a.Tả bao quát : Hình dáng của cây khi nhìn từ xa? Lúc đến gần ?
b.Tả chi tiết : 
- Gốc, rễ, thân, cành, nhánh, tán cây, lá, hoa, quả.
- Sự phát triển của cây.
*Cảnh vật xung quanh tác động đến cây: nắng, gió, khí hậu, chim 
chóc, con người....
III.Kết bài : Nêu lợi ích của cây, tình cảm của người tả về cây. Viết đoạn văn tả rễ cây bàng;
(1)Rễ cây bàng mọc thành chùm, đâm sâu xuống như những 
bàn tay bám chặt vào lòng đất.(2) Những chùm rễ con vươn 
ra rất xa, len lỏi trong lòng đất để tìm kiếm nguồn nước và 
các chất dinh dưỡng để nuôi cây.(3) Có những cái rễ lâu 
năm, to bằng cánh tay của em bé trồi hẳn lên mặt đất tạo 
thành những hình thù kì quái. (4)Rễ cây không chỉ đi tìm chất 
dinh dưỡng nuôi cây mà còn là bộ phận giữ cho cây có thể 
đứng thẳng tắp mà không nghiêng ngả mỗi khi trời nổi cơn 
mưa to, gió lớn.