Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 5 - Bài: Liên kết các câu trong bài bằng cách thay thế từ ngữ - Lê Thị Thanh Thủy

Giáo viên: LÊ THỊ THANH THỦY 
TRƯỜNG TIỂU HỌC CẨM ĐIỀN. 
Luyện từ và câu 
Lớp 5B. 
Liên kết các câu trong bài 
bằng cách thay thế từ ngữ 
Khởi động 
Câu 1: Trong đoạn văn dưới đây, 2 câu văn nào được liên kết bằng cách lặp từ ngữ? 
Từ xa nhìn lại, cây gạo sừng sững như một tháp đèn khổng lồ. 
Hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn ngọn lửa hồng tươi.(3) Hàng ngàn búp nõn là hàng ngàn ánh nến trong xanh. (4) Tất cả đều lóng lánh lung linh trong nắng. 
 Câu (1) và câu (2) 
 Câu (2) và câu (3) 
Câu (3) và câu (4) 
Khởi động 
Câu 1: Trong đoạn văn dưới đây, 2 câu văn nào được liên kết bằng cách lặp từ ngữ? 
Từ xa nhìn lại, cây gạo sừng sững như một tháp đèn khổng lồ. 
Hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn ngọn lửa hồng tươi.(3) Hàng ngàn búp nõn là hàng ngàn ánh nến trong xanh. (4) Tất cả đều lóng lánh lung linh trong nắng. 
 Câu (1) và câu (2) 
 Câu (2) và câu (3) 
Câu (3) và câu (4) 
Khởi động 
Câu 2: Viết một câu văn có liên kết với câu sau bằng cách lặp từ ngữ: 
“ Mặt trời mọc, các loài cây trong khu vườn tỉnh giấy.” 
Cây hoa hồng xòe cánh thắm rung rinh trong gió. 
Khu vườn ngập hương thơm của các loài hoa. 
Khởi động 
Câu 2: Viết một câu văn có liên kết với câu sau bằng cách lặp từ ngữ: 
“ Mặt trời mọc, các loài cây trong khu vườn tỉnh giấy.” 
Cây hoa hồng xòe cánh thắm rung rinh trong gió. 
Khu vườn ngập hương thơm của các loài hoa. 
Khởi động 
Bố mẹ chẳng may mất sớm nên Khuê sống với ông bà nội. Hàng ngày, Khuê dậy từ tờ mờ sáng phụ ông bà mở quán ở đầu hẻm rồi mới đi học. Khuê chắt chiu từng đồng tiên quà ít ỏi để mua sách. Nhiều đêm khuya, người qua lại còn thấy Khuê ngồi bên cột điện gần nhà đọc sách. Khuê là tấm gương sáng để bà con lối xóm khuyên dạy con mình. 
Khởi động 
Bố mẹ chẳng may mất sớm nên Khuê sống với ông bà nội. Hàng ngày, Khuê dậy từ tờ mờ sáng phụ ông bà mở quán ở đầu hẻm rồi mới đi học. Khuê chắt chiu từng đồng tiên quà ít ỏi để mua sách. Nhiều đêm khuya, người qua lại còn thấy Khuê ngồi bên cột điện gần nhà đọc sách. Khuê là tấm gương sáng để bà con lối xóm khuyên dạy con mình. 
 Liên kết các câu trong bài bằng cách thay thế từ ngữ 
Luyện từ và câu 
I. Nhận xét 
II. Ghi nhớ - SGK trang 76 
III. Luyện tập 
 Liên kết các câu trong bài bằng cách thay thế từ ngữ 
Luyện từ và câu 
I. Nhận xét 
2 câu văn sau có liên kết chặt chẽ về nghĩa không? 
 (1)Chích bông sà xuống vườn cải. (2) Nó tìm bắt sâu bọ. 
Việc dùng đại từ thay thế cho từ ngữ đã dùng ở câu đứng trước tạo mối liên hệ giữa các câu là liên kết câu bằng cách thay thế từ ngữ. 
1 . Caùc caâu trong ñoaïn vaên sau noùi veà ai ? Nhöõng töø ngöõ naøo cho bieát ñieàu ñoù ? 
I - Nhaän xeùt: 
 Ñaõ maáy naêm vaøo Vöông phuû Vaïn Kieáp, soáng gaàn Höng Ñaïo Vöông, chaøng thö sinh hoï Tröông thaáy OÂng luoân ñieàm tónh. Khoâng ñieàu gì khieán vò Quoác coâng Tieát cheá coù theå roái trí. Vò Chuû töôùng taøi ba khoâng queân moät trong nhöõng ñieàu heä troïng ñeå laøm neân chieán thaéng laø phaûi coá keát loøng ngöôøi. Chuyeán naøy, Höng Ñaïo Vöông lai kinh cuøng nhaø vua döï Hoäi nghò Dieân Hoàng. Töø ñaáy, OÂng seõ ñi thaúng ra chieán traän. Vaøo choán gian nguy, tröôùc vaän nöôùc ngaøn caân treo sôïi toùc maø Ngöôøi vaãn bình thaûn, töï tin, ñónh ñaïc ñeán laï luøng . Theo LEÂ VAÂN 
	C¸c c©u trong bµi ®Òu nãi vÒ TrÇn Quèc TuÊn, nh ữ ng tõ ng ữ cïng chØ TrÇn Qu«c TuÊn lµ: H­ưng ®¹o Vư­¬ng, vÞ Quèc c«ng TiÕt chÕ, vÞ Chñ t­ưíng tµi ba, H­ưng ®¹o V­ư¬ng, ¤ng, Ng­ưêi 
 Liên kết các câu trong bài bằng cách thay thế từ ngữ 
Luyện từ và câu 
I. Nhận xét 
1 . Caùc caâu trong ñoaïn vaên sau noùi veà ai ? Nhöõng töø ngöõ naøo cho bieát ñieàu ñoù ? 
Đại từ: Ông , Người - Đại từ được viết hoa thể hiện lòng tôn kính 
Từ ngữ đồng nghĩa khác: 
Hưng Đạo Vương: 
Quốc công Tiết chế: 
Vị Chủ tướng tài ba: 
 2. Vì sao coù theå noùi caùch dieãn ñaït trong ñoaïn vaên treân hay hôn caùch dieãn ñaït ôû ñoaïn vaên sau ? 
I - Nhaän xeùt: 
 Ñaõ maáy naêm vaøo Vöông phuû Vaïn Kieáp, soáng gaàn Höng Ñaïo Vöông , chaøng thö sinh hoï Tröông thaáy Höng Ñaïo Vöông luoân ñieàm tónh . Khoâng ñieàu gì khieán Höng Ñaïo Vöông coù theå roái trí. Höng Ñaïo Vöông khoâng queân moät trong nhöõng ñieàu heä troïng ñeå laøm neân chieán thaéng laø phaûi coá keát loøng ngöôøi. Chuyeán naøy, Höng Ñaïo Vöông lai kinh cuøng nhaø vua döï Hoäi nghò Dieân Hoàng. Töø ñaáy, Höng Ñaïo Vöông seõ ñi thaúng ra chieán traän. Vaøo choán gian nguy, tröôùc vaän nöôùc ngaøn caân treo sôïi toùc maø Höng Ñaïo Vöông vaãn bình thaûn, töï tin, ñónh ñaïc ñeán laï luøng . 
II. Ghi nhí : Khi c¸c c©u trong ®o¹n v ă n cïng nãi vÒ mét ng­êi, mét vËt, mét viÖc, ta cã thÓ dïng ®¹i tõ ho ặ c nh ữ ng tõ ng ữ ®ång nghÜa thay thÕ cho nh ữ ng tõ ng ữ ®· dïng ë c©u ®øng tr­íc ®Ó t¹o mèi liªn hÖ gi ữ a c¸c c©u vµ tr¸nh l ặ p tõ. 
	 * Tìm tõ ngữ cã t¸c dông thay thÕ trong vÝ dô sau: 
 a) Con mÌo nhµ em rÊt ®Ñp . Nã cã bé l«ng mịn màng vµ ªm nh­ nhung. 
 b) B¹n Hoa líp t«i võa häc giái, võa xinh x ắ n . Chóng t«i rÊt tù hào vÒ b¹n Êy. 
L­u ý : C¸c tõ cã thÓ dïng ®Ó thay thÕ tõ ng ữ lµ: 
	+ C¸c ®¹i tõ: nã, chóng, hä, tÊt c¶, ®©y, ®ã, . 
	+ C¸c ®¹i tõ gèc danh tõ: anh, chÞ, chó, b¸c, «ng, chµng, nµng, 
	+ C¸c tõ ®ång nghÜa gióp cho sù diÔn ®¹t thªm phong phó,®a d¹ng 
 1) Moãi töø ngöõ in nghieâng döôùi ñaây thay theá cho töø ngöõ naøo ? Caùch thay theá töø ngöõ ôû ñaây coù taùc duïng gì ? 
 Hai Long phoùng xe veà phía Phuù Laâm tìm hoäp thö maät . 
 Ngöôøi ñaët hoäp thö laàn naøo cuõng taïo cho anh söï baát ngôø . Bao giôø hoäp thö cuõng ñöôïc ñaët taïi moät nôi deã tìm maø laïi ít bò chuù yù nhaát . Nhieàu luùc, ngöôøi lieân laïc coøn göûi gaém vaøo ñaây moät chuùt tình caûm cuûa mình, thöôøng baèng nhöõng vaät gôïi ra hình chöõ V maø chæ anh môùi nhaän thaáy . Ñoù laø teân Toå quoác Vieät Nam, laø lôøi chaøo chieán thaéng . 
III - Luyeän taäp : 
H ữ u Mai 
 1) Moãi töø ngöõ in nghieâng döôùi ñaây thay theá cho töø ngöõ naøo ? Caùch thay theá töø ngöõ ôû ñaây coù taùc duïng gì ? 
 1 Hai Long phoùng xe veà phía Phuù Laâm tìm hoäp thö maät . 
 2 Ngöôøi ñaët hoäp thö laàn naøo cuõng taïo cho anh söï baát ngôø . 3. Bao giôø hoäp thö cuõng ñöôïc ñaët taïi moät nôi deã tìm maø laïi ít bò chuù yù nhaát . 
 4 Nhieàu luùc, ngöôøi lieân laïc coøn göûi gaém vaøo ñaây moät chuùt tình caûm cuûa mình, thöôøng baèng nhöõng vaät gôïi ra hình chöõ V maø chæ anh môùi nhaän thaáy . 5 Ñoù laø teân Toå quoác Vieät Nam, laø lôøi chaøo chieán thaéng . 
III - Luyeän taäp : 
Mẫu: “anh” ở câu 2 thay cho............. Ở câu.............. 
III - Luyeän taäp : 
 1) Moãi töø ngöõ in nghieâng döôùi ñaây thay theá cho töø ngöõ naøo ? Caùch thay theá töø ngöõ ôû ñaây coù taùc duïng gì ? 
Từ in đậm 
Thay thế cho từ ngữ 
Cách thay thế 
Tác dụng 
anh 
người liên lạc 
đó 
Hai Long 
người đặt hộp thư mật 
những vật gợi ra hình chữ V 
Dùng đại từ 
Dùng từ đồng nghĩa 
Dùng đại từ 
 liên kết 
 các câu 
 trong 
đoạn văn 
Khởi động 
Bố mẹ chẳng may mất sớm nên Khuê sống với ông bà nội. Hàng ngày, Khuê dậy từ tờ mờ sáng phụ ông bà mở quán ở đầu hẻm rồi mới đi học. Khuê chắt chiu từng đồng tiên quà ít ỏi để mua sách. Nhiều đêm khuya, người qua lại còn thấy Khuê ngồi bên cột điện gần nhà đọc sách. Khuê là tấm gương sáng để bà con lối xóm khuyên dạy con mình. 
Khởi động 
Bố mẹ chẳng may mất sớm nên Khuê sống với ông bà nội. Hàng ngày, Cậu dậy từ tờ mờ sáng phụ ông bà mở quán ở đầu hẻm rồi mới đi học. Cậu bé mồ côi chắt chiu từng đồng tiên quà ít ỏi để mua sách. Nhiều đêm khuya, người qua lại còn thấy Cậu bé gầy gò ngồi bên cột điện gần nhà đọc sách. Khuê là tấm gương sáng để bà con lối xóm khuyên dạy con mình. 
Định hướng học tập tiếp theo: 
 - Chuẩn bị bài: MRVT: Truyền thống